/4efcc28b8307398e85a44a057509cba2/n/elias-canetti)
Austriacki pisarz żydowskiego pochodzenia, prozaik i eseista, poeta, dramaturg, tłumacz; laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1981).
Elias Canetti urodził się w rodzinie Żydów sefardyjskich, której przodkowie, noszący nazwisko Canete, zostali wygnani z Hiszpanii po ogłoszeniu edyktu z Alhambry (1492). W 1911 jego rodzina przeniosła się z Bułgarii do Manchesteru w Anglii. Po śmierci ojca w 1912 zamieszkali w Wiedniu. W latach 1916–1924 wraz z matką mieszkał w Zurychu i Frankfurcie. Do Wiednia wrócił w 1924 i podjął studia chemiczne na Uniwersytecie Wiedeńskim, które ukończył w 1929, uzyskując stopień doktora. W 1928 w Berlinie poznałBertolda Brechta. Po Anschlussie Austrii w 1938 wyemigrował do Wielkiej Brytanii, gdzie mieszkał do roku 1988.
W 1932 zadebiutował sztuką Hochzeit, a w 1935 napisał powieść Auto da fé (w oryginale Die Blendung). Po udaniu się na emigrację do Anglii pisarz zrezygnował z działalności literackiej, by oddać się badaniom nad psychologią tłumu i magnetyzmem faszyzmu. Esej Masse und Macht (Masa i władza) z 1960 rozpoczął nowy okres w twórczości Canettiego. Pisarz porzucił prozę fabularyzowaną. Najważniejsze dzieła tego okresu to autobiograficzna trylogia: Ocalony język, Pochodnia w uchu i Gra oczu. Oprócz powieści i dramatów Canetti wydał także fragmenty swoich dzienników Die Provinz des Menschen: Aufzeichnungen 1942–1972 (1978; w wyborze pol. pt. Myśli) oraz szkice o osobowościach Der Ohrenzeuge: Fünfzig Charaktere (1974).
W swojej twórczości Canetti analizował emocje tłumu, psychopatologię władzy i sytuację jednostki w obliczu konfliktu ze społeczeństwem. Zainteresowanie pisarza ruchami masowymi datuje się od czasu zamieszek ulicznych wywołanych wysoką inflacją w latach 20. we Frankfurcie, których kulminacją stały się rozruchy w 1927, kiedy wściekły tłum podpalił wiedeński Pałac Sprawiedliwości. Z zaplanowanej ośmiopowieściowej sagi o gniewie tłumu powstała tylko Die Blendung (1935; Auto da fé, wyd. pol. 1966). Jest to powieść o degradacji i zagładzie uczonego, odizolowanego w groteskowym świecie.
W 1981 został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury.
Canetti był związany z wieloma kobietami, oprócz żony Vezy były to m.in. pisarka Frieda Benedikt (Anna Sebastian) i malarka Marie-Louise von Motesiczky.
Elias Canetti urodził się w rodzinie Żydów sefardyjskich, której przodkowie, noszący nazwisko Canete, zostali wygnani z Hiszpanii po ogłoszeniu edyktu z Alhambry (1492). W 1911 jego rodzina przeniosła się z Bułgarii do Manchesteru w Anglii. Po śmierci ojca w 1912 zamieszkali w Wiedniu. W latach 1916–1924 wraz z matką mieszkał w Zurychu i Frankfurcie. Do Wiednia wrócił w 1924 i podjął studia chemiczne na Uniwersytecie Wiedeńskim, które ukończył w 1929, uzyskując stopień doktora. W 1928 w Berlinie poznałBertolda Brechta. Po Anschlussie Austrii w 1938 wyemigrował do Wielkiej Brytanii, gdzie mieszkał do roku 1988.
W 1932 zadebiutował sztuką Hochzeit, a w 1935 napisał powieść Auto da fé (w oryginale Die Blendung). Po udaniu się na emigrację do Anglii pisarz zrezygnował z działalności literackiej, by oddać się badaniom nad psychologią tłumu i magnetyzmem faszyzmu. Esej Masse und Macht (Masa i władza) z 1960 rozpoczął nowy okres w twórczości Canettiego. Pisarz porzucił prozę fabularyzowaną. Najważniejsze dzieła tego okresu to autobiograficzna trylogia: Ocalony język, Pochodnia w uchu i Gra oczu. Oprócz powieści i dramatów Canetti wydał także fragmenty swoich dzienników Die Provinz des Menschen: Aufzeichnungen 1942–1972 (1978; w wyborze pol. pt. Myśli) oraz szkice o osobowościach Der Ohrenzeuge: Fünfzig Charaktere (1974).
W swojej twórczości Canetti analizował emocje tłumu, psychopatologię władzy i sytuację jednostki w obliczu konfliktu ze społeczeństwem. Zainteresowanie pisarza ruchami masowymi datuje się od czasu zamieszek ulicznych wywołanych wysoką inflacją w latach 20. we Frankfurcie, których kulminacją stały się rozruchy w 1927, kiedy wściekły tłum podpalił wiedeński Pałac Sprawiedliwości. Z zaplanowanej ośmiopowieściowej sagi o gniewie tłumu powstała tylko Die Blendung (1935; Auto da fé, wyd. pol. 1966). Jest to powieść o degradacji i zagładzie uczonego, odizolowanego w groteskowym świecie.
W 1981 został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury.
Canetti był związany z wieloma kobietami, oprócz żony Vezy były to m.in. pisarka Frieda Benedikt (Anna Sebastian) i malarka Marie-Louise von Motesiczky.
/o-367223/n/auto-da-fe)
/o-1319181/n/glosy-marrakeszu)
/ffa97672-3119-48af-86dc-e4c3344aec76/n/ksiega-przeciwko-smierci)
/o-307/n/ocalony-jezyk-historia-pewnej-mlodosci)
/o-386387/n/sumienie-slow-eseje)
/o-981993/n/tajemne-serce-zegara)
/f5f70fb8-3604-4ed8-87fe-510b0c24a8d5/n/gra-oczu)
/5abb21bbb81f6bcfe45babc60274d6b3/n/literatura-na-swiecie-1-2-2022-606-607)
/aad66f214aaf787845195b0952e7f6cc/n/masa-i-wladza)
/o-370767/n/party-pod-wojennym-niebem)
/0be917b0-69f1-455d-9ff5-8ac4f7af3807/n/pochodnia-w-uchu)
/4f8ef004ed1bb097463f5b53b77d9892/n/prowincja-ludzka-zapiski-1942-1972)
/o-1032395/n/sumienie-slow-tw-wl)
/o-1038952/n/veza-elias-canetti-listy-do-georges-a)
