Historia Partii Umiarkowanego Postępu (w Granicach Prawa)

Pół wieku prawie należała do legendy biograficznej Haška. Sam wiekopomny fakt "założenia” nowej partii, która wzięła udział w rozpisanych właśnie wyborach uzupełniających, wystawiając samodzielnego kandydata (Haška oczywiście), miał miejsce w roku 1911. Ale osnuta wokół niego "historia”, znana przez długie lata jedynie z literackiej plotki i anegdoty oraz z tu i ówdzie drukowanych fragmentów, została po raz pierwszy wydana w formie książkowej dopiero w roku 1963. Wbrew tytułowi sugerującemu "naukowy” charakter dzieła i niezależnie od uczonego wstępu, parodiującego naukowe wprowadzenie do problemu, jest cała książka właściwie cyklem opowiadań z życia praskiej bohemy początku wieku XX. Jak prawie cała nowelistyka Haška mają one w znacznej mierze charakter autobiograficzny, opisują prawdziwe zdarzenia i prawdziwe osoby. Hašek nie stosuje tu kamuflażu ani formuły o przypadkowym podobieństwie sytuacji i osób. Wprost przeciwnie — z niejaką ostentacją podkreśla, że pisze wprost z życia.