Legitymizacja artystyczna plakatu w PRL 1944–1968

Katarzyna Matul
Legitymizacja artystyczna plakatu w PRL 1944–1968
Popraw tę książkę | Dodaj inne wydanie

Opis

Czy plakat jest dziełem sztuki, a jego autor artystą? Jeśli tak, to co lub kto o tym decyduje? Chodzi o formę plakatu, jego estetykę, a może wykształcenie autora lub zdanie krytyków bądź marszandów? Czy plakat na wystawie to już dzieło sztuki czystej, czy tylko wizytująca muzeum sztuka ulicy? W jaki sposób polski plakat – będący swobodną, ekspresyjną formą graficzną, powiązaną z zachodnią sztuką nowoczesną i przekraczającą granice pomiędzy grafiką a malarstwem – zdobył tak znaczącą pozycję artystyczną w komunistycznej Polsce, gdzie sztuka podlegała cenzurze i propagandowym wytycznym partii?

Katarzyna Matul zabiera nas w złożony i fascynujący świat wzajemnych powiązań i relacji pomiędzy sztuką a polityką, które rzucają nowe światło na fenomen artystyczny nazywany powszechnie „polską szkołą plakatu”. Legitymizacja artystyczna plakatu w PRL to jej doktorat, obroniony w 2018 roku na Uniwersytecie w Lozannie. Jest pokłosiem badań Autorki w nieanalizowanych wcześniej archiwach publicznych i prywatnych oraz pierwszą w historiografii naukową analizą polskiego plakatu z punktu widzenia kilku uzupełniających się perspektyw: krytyki artystycznej, wystawiennictwa oraz szkolnictwa artystycznego w kontekście nowej konfiguracji przestrzeni politycznej PRL z jej ideologią, polityką kulturalną, gospodarką pozbawioną wolnego rynku, specyficzną sytuacją artstyczną oraz międzynarodowymi napięciami zimnowojennymi.

Wydanie 1 - Wyd. Universitas
Podziękowania

Wprowadzenie

Tło badań, cele i założenia

Problematyka i zagadnienia

Sztuka i polityka

Plakaty

Koncepcja „polskiej szkoły plakatu” a geografia artystyczna

Obszar badań

Źródła

Plan pracy

Krytyka artystyczna plakatu

Czy krytyka artystyczna jest skuteczną formą legitymizacji?

Granice krytyki artystycznej w ustrojach demokratycznym i komunistycznym

Miejsce krytyki w strukturacji dóbr w ustrojach demokratycznym i komunistycznym

Wolność wypowiedzi krytyków w ustrojach demokratycznym i komunistycznym

Kim są krytycy sztuki?

Przegląd czasopism literackich, artystycznych i kulturalnych publikujących recenzje plakatów

Jan Lenica – krytyk plakatu

Dział „Grafika”

Pomieszanie krytyki i teorii

Kryteria ideologii w czasach socrealizmu

„Drobiny buntu” – artykuły Jana Lenicy w „Nowej Kulturze”

Krytyk kontestator a krytyk „dyżurny”

Dyskusje wewnętrzne i publiczne

Rada Artystyczno-Programowa

Realna zdolność legitymizacji artystycznej

Krytycy – robotnicy, chłopi i żołnierze

Krytyk laik

Magazyn „Polska / La Pologne / Poland / Polen / Polonia / Pol’sza…”

Plakat jako narzędzie propagandowe w czasach zimnej wojny

Informacja i propaganda

Wydawnictwo w Językach Obcych „Polonia” i Agencja „Interpress”

„Amerykańskie marzenie” a „polskie marzenie”

„Life” i „Polska”

„Polska” i „Pol’sza”

Materializm fotografii reklamowej na łamach magazynu „Life”

Kontra idealizm plakatu w „Polsce”

Plakat

Demokratyczne, antykomercyjne, autorskie i dostępne dla mas dzieło sztuki

Reprodukcje plakatów jako ilustracje i narzędzie propagandowe

„Polska sztuka plakatu”

Magazyn „Projekt”

Plakat jako dzieło sztuki par excellence „nowoczesnej”

Inna nowoczesność

Plakat „nowoczesny”

„Propaganda estetyczna” i koncepcja „polskiej szkoły plakatu”

Nowa hierarchia artystyczna

Recenzje plakatów

Z ulicy do muzeum

Wystawy plakatu

Od „wystawy propagandowej” do trwałej sztuki

Kilka uwag historiograficznych i metodologicznych

Demokratyczne muzeum sztuki

Tak zwane sztuki niskie oraz instytucje kultury w ustrojach demokratycznym i komunistycznym

Plakat i tak zwane sztuki niskie na „wystawach propagandowych” w okresie socrealizmu

I Ogólnopolska Wystawa Plakatu (1953)

Od wystawy „propagandowej” do edukacji estetycznej

II Wystawa Ilustracji, Plakatu i Drobnych Form (1955)

Legitymizacja polityczna grupy „formalistów” i bronione przez nią kryteria oceny

„Wystawy jako reprezentacje władzy”

Wystawy plakatu politycznego i kulturalnego

Plakat – „sztuka trwała”

Propaganda polityczna – propaganda kulturalna

Wystawy plakatu za granicą

„Polski plakat” w NRD i RFN (1950–1951)

Plakat jako obiekt wystawienniczy i propagandowy

„Výstava Polský plakát” w Pradze (1954)

„An Exhibition of Polish Posters” w Stanach Zjednoczonych (1955)

Wystawa polskich plakatów w Palais des Expositions w Genewie (1955)

Postulat godnej przestrzeni wystawienniczej dla plakatu

Muzeum Plakatu w Wilanowie

Nowoczesne muzeum dla „nowoczesnej” sztuki

Utworzenie Muzeum Plakatu

Jaka powinna być architektura dla plakatu – obiektu muzealnego

Inauguracja pierwszego na świecie muzeum plakatu

Jaki rodzaj scenografii wybrać dla wystaw w Muzeum Plakatu

Jakie plakaty i jakie wystawy pokazywać w Muzeum Plakatu

Plakaty i plakaciści w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych

Sztuki „wysokie” i „niskie” w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych

Hierarchia artystyczna w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych

Przed II wojną światową i po niej

Stworzenie nowych pracowni projektowania graficznego

W tym pracowni plakatu

Starania Józefa Mroszczaka i Henryka Tomaszewskiego

Zapewnienie autonomii Wydziałowi Grafiki

(Autonomiczny) Wydział Grafiki

Status plakatu w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych

W odniesieniu do innych sztuk

Zawód „plakacista”

Kształcenie „plakacisty” w pracowni Henryka Tomaszewskiego

Między malarstwem a projektowaniem graficznym

Uniezależnienie się plakatu od grafiki warsztatowej i reklamy

Zakończenie

Cztery etapy

Zakres i metody legitymizacji artystycznej

Centralna rola artystów plakatu

Strategie legitymizacji „nowoczesnego” plakatu

Dyskurs towarzyszący legitymizacji artystycznej plakatu

Rodzaj plakatu, jaki zyskał uznanie

Jego związki z obowiązującą ideologią

Bibliografia

Archiwa i dokumentacja

Wywiady

Opracowania, artykuły, katalogi wystaw

Katalogi wystaw polskiego plakatu w Polsce i za granicą

Aneksy
Spis ilustracji
Indeks osób, instytucji, czasopism i pojęć




Data wydania: 2025-07-04
ISBN: 978-83-242-6872-6, 9788324268726
Rodzaj: e-book
Wydawnictwo: Universitas
Stron: 584
dodana przez: Vernau
Mamy 1 inne wydanie tej książki

Autor

Katarzyna Matul Katarzyna Matul, absolwentka Instytutu Historii Sztuki na UW, obecnie doktorantka na Uniwersytecie w Lozannie i stypendystka Fond National Suisse. Przygotowuje pracę doktorską pt. “Legitymizacja kulturalna plakatu po 1945 r.” pod kierunkiem prof. Ph...

Pozostałe książki:

Jak to było możliwe? Legitymizacja artystyczna plakatu w PRL 1944–1968
Wszystkie książki Katarzyna Matul

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki

Moja Biblioteczka

Już przeczytana? Jak ją oceniasz?

Recenzje

Coś mi się wydaje, że książka Legitymizacja artystyczna plakatu w PRL 1944–1968 aż się prosi o Twoją recenzję. Chyba jej nie odmówisz?
️ Napisz pierwszą recenzje

Moja opinia o książce

Cytaty z książki

O nie! Książka Legitymizacja artystyczna plakatu w PRL 1944–1968. czuje się pominięta, bo nikt nie dodał jeszcze do niej cytatu. Może jej pomożesz i dodasz jakiś?
Dodaj cytat
© 2007 - 2025 nakanapie.pl