Z dziejów skarbowości

Skarbowość budziła zawsze znaczną ciekawość oraz wielkie namiętności, zarówno rządzących jak i rządzonych. Niniejszy tom artykułów naukowych odpowiada więc w pewien sposób na to, trwające od wielu wieków, zainteresowanie. Jest to odpowiedź wyważona, nie mająca na celu zysku, a w każdym razie zysku finansowego ich autorów. Odpowiedź, którą stanowi ten tom, powstała w wyniku konferencji w Kudowej Zdroju w dniach 4-6 lipca 2008 r. Uczestniczyli w niej pracownicy oraz wybrani doktoranci Instytutu Historii Państwa i Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego. Wyniki badań zaprezentowane przez uczestników konferencji wzbudzały żywe reakcje dyskutantów, prowokując różnorodne pytania i skłaniając uczestników do pogłębienia refleksji nad omawianymi zagadnieniami. Po uwzględnieniu wniosków z dyskusji jej uczestnicy oddali redaktorowi tego tomu na przełomie 2008 i 2009 r. teksty swoich opracowań. Artykuły zgromadzone w tym tomie zostały podzielone na trzy grupy. Pierwsza z nich dotyczy podatków i ceł, druga kwestii organizacyjnych, a trzecia obiegu pieniężnego. Opracowania w części pierwszej są najbardziej rozciągnięte w czasie: od starożytnych Aten do okresu PRL. W części drugiej wśród siedmiu artykułów trzy dotyczą starożytności, a cztery pozostałe XIX i XX wieku. Opracowania w części trzeciej odnoszą się wyłącznie do ostatnich stu lat. Łącznie starożytności poświęcono cztery artykuły, średniowieczu jeden, okresu XVI-XVIII w. dotyczą dwa opracowania, zaś większość, czyli dziewięć prac, dotyczy XIX-XX w. i współczesności. Przedstawiony zestaw artykułów odzwierciedla zainteresowania naukowe pracowników Instytutu. Zestaw ten, pomimo fragmentaryczności wynikającej ze szczegółowego charakteru badań, tworzy barwną panoramę dziejów skarbowości, pozwalając spojrzeć spokojnie i z dystansem na dziedzinę finansów publicznych, która budzi tak liczne i złożone emocje. Rafał Wojciechowski