Futbol ery Man'en recenzja

Kenzaburō Ōe należy do jednych z najciekawszych pisarzy japońskich, chociaż jego twórczość nie należy do najłatwiejszych. Gdy w 1994 roku otrzymał Literacką Nagrodę Nobla, Komitet Noblowski uzasadnił, że jest pisarzem, który z poetycką siłą tworzy wyobrażony świat, w którym życie i mit łączą się, tworząc niepokojący obraz dzisiejszej ludzkiej sytuacji. Pisarz też włącza do swojej twórczości wątki osobiste, jak choćby zmierzenie się z narodzeniem i opieką nad dzieckiem z uszkodzonym mózgiem. Tak jest też w tej powieści, gdzie bohaterowie mierzą się nie tylko z otaczającą ich rzeczywistością, ale też z przeszłością, wspomnieniami, mitami, nierozwiązanymi tajemnicami sprzed ich narodzeniem. Ważną rolę w tej powieści odgrywa też przyroda.

Mitsaburo, introwertyk, człowiek zagubiony we współczesnym świecie jest narratorem tej powieści i głównym bohaterem. Mitsu sam siebie porównuje do myszy, który odczuwa lęk przed światem, ale przygląda się z dużą uważnością otaczającemu światu i wszystko rozważa. Poznajemy go w bardzo trudnym momencie życia. Mitsu został ojcem dziecka z poważnym uszkodzeniem mózgu. Na skutek tego, jego żona coraz więcej pije i pogrąża się we własnym świecie, a jego najlepszy przyjaciel popełnił dość dziwne samobójstwo. Mitsu coraz bardziej pogrąża się w rozpaczy. Przyjeżdża jego brat, Takash i namawia go do sprzedaży ich rodzinnego domu, znajdującego się w maleńkiej dolinie, odciętej od świata. Bracia nie są z sobą zżyci. Po wojnie ojciec ich zniknął, dwaj starsi bracia zostali zabici, jeden na wojnie, a drugi już po wojnie, we wiosce. Niestety u matki na skutek przeżyć rozwinęła się demencja. Kiedy już nie mogła opiekować się dziećmi, Mitsu został w wiosce, kontynuując naukę. Natomiast młodszego Takashu i opóźnioną w rozwoju siostrę zabrał do swego domu wuj i wychowywał Takashu. Ich siostra w niewyjaśnionych okolicznościach popełniła samobójstwo. Mitsu wraz z żoną i bratem wyruszają do rodzinnej wioski, aby sprzedać dom. Przybywając na miejsce bracia, muszą się zmierzyć z mitem sprzed ponad stu lat, jakim był bunt chłopski z 186o roku, w którym uczestniczyli przodkowie braci. Kiedy Mitsu pragnie odkryć prawdę o wydarzeniach sprzed stu lat, Takashu pragnie na nowo ożywić tę legendę i wznieca w wiosce nowy bunt. Mitsu jest dla nas jakby otwartą księgą, wiemy wszystko o jego rozterkach. Natomiast Take jest dla nas tajemnicą, obserwujemy tylko jego działania, czasami wręcz irracjonalne. Dopiero, jak w dobrym kryminale, na końcu powieści dowiadujemy się całej prawdy o naszych bohaterach i jaki wpływ te wydarzenia miały na Mitsu i jego żonę.

Nie jest to książka łatwa w odbiorze, choćby ze względu na obcą nam kulturę i obyczaje. Jednak niesie w sobie uniwersalne przesłania, od problemu narodzenia niepełnosprawnego dziecka. Jak przeszłość naszej rodziny wpływa na nasze losy i postrzeganie rzeczywistości? Ciekawe rozważania na temat pamięci, kiedy każdy uczestnik wydarzenia zapamiętuje je inaczej. Okazuje się, że na naszą pamięć mają wpływ, nasze wyobrażenia, a także to, co usłyszeliśmy od innych. Ciekawe też spostrzeżenia socjologiczne, jak łatwo porwać tłumy nawet do zachowań irracjonalnych. Nie wszystkie wątki rozszyfrowałam, może kiedyś wrócę.