Zaginiona recenzja

Zaginięcie bliskiej osoby to sytuacja, której dramatyzmu nie oddają suche statystyki policyjne ani nagłówki w gazetach. To moment, w którym życie zatrzymuje się na granicy między „być może” a „nigdy więcej”. Aneta Kisielewska w swojej powieści „Zaginiona” uchwyciła ten stan z wyjątkową czułością i psychologiczną precyzją. Nie interesuje jej samo dochodzenie ani szybka akcja, ale to, co dzieje się w człowieku, kiedy świat przestaje być przewidywalny, a każdy dzień staje się oczekiwaniem – na telefon, na znak, na cień nadziei. To właśnie sprawia, że książka nie jest kolejnym thrillerem do przeczytania w dwa wieczory, ale pełnowymiarowym studium egzystencjalnego zawieszenia.

Zaginięcie dziewiętnastoletniej Sary to impuls, który wytrąca z równowagi nie tylko jej rodzinę, ale całe otoczenie – niczym kamień wrzucony do spokojnej tafli wody, który wzburza powierzchnię i odsłania głębiny, których wcześniej nikt nie chciał dostrzec. Cisza po Sarze jest głośniejsza niż krzyk. Pytania, które zostawia po sobie, są boleśniejsze niż jakakolwiek odpowiedź. Matka dziewczyny miota się między racjonalnym działaniem a emocjonalnym paraliżem, ojciec wycofuje się w milczenie, a przyjaciele próbują balansować na granicy pamięci i zapomnienia, nie wiedząc, co wolno im mówić, a co lepiej przemilczeć.

Zaginięcie – to w książce Kisielewskiej nie tylko punkt wyjścia fabularnego, ale głęboka metafora samotności i braku zrozumienia, które mogą istnieć nawet w najbliższych relacjach. To wydarzenie staje się lustrem, w którym odbija się nie tylko Sara, ale i każdy z bohaterów – wraz ze swoimi sekretami, lękami i niedopowiedzeniami. Autorka z dużą empatią pokazuje, że w obliczu tragedii nawet najbardziej pozornie stabilne więzi zaczynają się chwiać, a ludzie odsłaniają swoje prawdziwe oblicze – nie zawsze takie, jakie chcieliby pokazać światu. Unika ona łatwych rozwiązań. Nie chodzi tu o to, by rozwikłać zagadkę i przywrócić porządek. Chodzi o to, by pokazać, że pewne wydarzenia zmieniają wszystko – i że czasami trzeba nauczyć się żyć bez zamknięcia, bez odpowiedzi, bez ostatecznego „dlaczego”. Kisielewska odrzuca schemat typowego thrillera – zamiast tego tworzy gęsty, emocjonalny pejzaż pełen cieni, w którym nawet najdrobniejsze gesty i najprostsze zdania stają się nośnikami bólu, nadziei, winy i tęsknoty.

W tym świecie nic nie jest czarno-białe. Każde słowo bohaterów – wypowiedziane lub przemilczane – ma drugie dno. Każdy uśmiech może skrywać rozpacz, a każda obojętność – paraliżujący lęk. To właśnie sprawia, że „Zaginiona” jest nie tylko opowieścią o zaginięciu Sary, ale także opowieścią o tym, jak łatwo jest zniknąć z życia innych nawet wtedy, gdy wciąż się w nim fizycznie istnieje. I jak trudno jest wrócić – nawet jeśli ktoś cię odnajdzie.

Zniknięcie Sary Maj nie jest tylko katalizatorem akcji – to pełnoprawny wstrząs, który uderza w kruche fundamenty pozornie uporządkowanego świata. Aneta Kisielewska z niezwykłą subtelnością ukazuje, jak jedna nieoczekiwana luka w codzienności obnaża wszystkie niedoskonałości, które wcześniej można było ignorować, tłumić albo spychać w cień. Zaginięcie działa jak reflektor skierowany na niedopowiedziane konflikty i niewyrażone emocje – wszystko to, co rodzina Majów przez lata starała się zachować w szczelnie zamkniętych szufladach duszy. Sara znika nie tylko z fizycznej przestrzeni – jej nieobecność staje się wszechobecna. Jej brak odbija się echem w pustych pokojach, w spojrzeniach mijających się domowników, w zdawkowych zdaniach, które mają maskować bezradność. Matka, która jeszcze niedawno wydawała się być ostoją rozsądku, powoli rozpada się pod ciężarem niewypowiedzianych wyrzutów sumienia. Jej chłód przestaje być oznaką siły – zaczyna przypominać pancerz, za którym kryje się kobieta rozdarta między wściekłością na świat a desperacką potrzebą znalezienia córki. Jej działanie przestaje być czysto praktyczne – staje się aktem przetrwania. Bo jeśli się zatrzyma, to runie.

Ojciec, niemal całkowicie wycofany, w swoim milczeniu przywołuje postać mężczyzny złamanego, ale niewyrażającego tego na głos. W jego postawie nie ma patosu – jest tylko zwykła, surowa pustka. Autorka nie daje nam o nim wielu informacji, a mimo to jego obecność, a właściwie jego cisza, brzmi jak głośny wyrzut. To typ człowieka, który latami znikał w środku własnego życia, zanim jeszcze zniknęła jego córka. Jego nieumiejętność reagowania staje się osobnym dramatem – dramatem męskiej niemocy wobec bólu, który nie daje się naprawić ani rozumem, ani siłą.

Szczególnie interesująco wypadają również relacje Sary z jej rówieśnikami. Kisielewska nie tworzy wyidealizowanego obrazu przyjaciół, którzy zjednoczeni w cierpieniu jednocześnie odkrywają w sobie szlachetność. Wręcz przeciwnie – to właśnie w młodych ludziach, tych najbliższych Sarze, zaczynają wychodzić na jaw rysy, które do tej pory ukrywały się pod codziennymi uśmiechami i wygodnym schematem „normalnych relacji”. Zazdrość, zawiść, emocjonalna zależność, nieprzepracowane urazy – wszystko to wypływa na powierzchnię jak osad z dna jeziora, gdy ktoś wzburzy wodę. Każdy z tych bohaterów – zarówno dorośli, jak i młodzi – zostaje przez autorkę postawiony w sytuacji, która bezlitośnie pokazuje, ile tak naprawdę wiemy o sobie nawzajem. Sara, choć nieobecna, staje się lustrem – zwierciadłem, w którym odbijają się skrywane oblicza tych, którzy pozostali. To paradoksalne, ale to właśnie jej zniknięcie sprawia, że ludzie wokół niej zaczynają być bardziej „widoczni” – i dla siebie samych, i dla czytelnika.

Zaginięcie w tej powieści przestaje być wydarzeniem jednostkowym – przestaje dotyczyć wyłącznie Sary. Rozlewa się na całą tkankę społeczną i emocjonalną, odkrywając prawdę o każdej postaci. Aneta Kisielewska z niezwykłą psychologiczną wnikliwością pokazuje, że zaginięcie jednej osoby może być jak otwarcie ukrytej furtki – przez którą wydostają się wszystkie niewygodne prawdy, emocje zepchnięte na margines, pragnienia, które ktoś starał się zdusić, i żale, które nigdy nie zostały wypowiedziane. Nie ma tu postaci jednoznacznie pozytywnych ani takich, które można by łatwo oskarżyć. I właśnie w tej niejednoznaczności tkwi siła narracji. Każdy coś ukrywa. Każdy coś przemilczał. Każdy coś stracił – nie tylko Sarę, ale również obraz siebie jako człowieka dobrego, niewinnego, bez skazy. W tej książce nie ma prostych odpowiedzi, bo życie – jak pokazuje Kisielewska – również ich nie oferuje.

„Zaginiona” staje się zatem nie tyle opowieścią o dziewczynie, która przepadła bez śladu, co o tym, jak łatwo sami możemy się pogubić – we własnych kłamstwach, w fałszywych relacjach, w rutynie codziennych przemilczeń. To książka o zagubieniu znacznie głębszym niż to fizyczne. O zagubieniu wewnętrznym, moralnym, egzystencjalnym. I to właśnie czyni ją tak przejmującą.

W świecie pełnym emocjonalnego chaosu, w którym każda z postaci próbuje na własny sposób poradzić sobie z brakiem Sary, na tle osobistych tragedii i porozrywanych relacji wyłania się postać sierżanta Gaika. I choć mógłby być jedynie narzędziem fabularnym – funkcją, „tym, który prowadzi śledztwo” – Aneta Kisielewska tworzy z niego pełnoprawnego bohatera. Nie superbohatera, nie literackiego idola, ale właśnie – człowieka.

Sierżant Gaik to przeciwieństwo stereotypowego detektywa. Nie epatuje cynizmem, nie jest ekscentryczny ani nie składa się z jednej wielkiej traumy ubranej w czarny płaszcz i nałóg. Gaik nie błyszczy – i właśnie dlatego zostaje z nami na dłużej. Jest wyczerpany pracą, przytłoczony własnymi problemami, ale mimo to codziennie podejmuje wysiłek, by posuwać śledztwo choć o krok do przodu. W jego postaci odbija się wszystko to, co zwykle pomija się w literackich portretach śledczych: zmęczenie powtarzalnością, znużenie światem, w którym dramaty są na porządku dziennym, a efekty – niepewne. Gaik nie ma złudzeń co do działania systemu, w którym pracuje. Wie, że nie każda sprawa kończy się rozwiązaniem, nie każdy trop prowadzi do prawdy, a sprawiedliwość to często kwestia szczęścia, nie reguły. Mimo to robi swoje. Z pokorą.

Co istotne, Gaik nie jest też pozbawiony emocji – przeciwnie. To człowiek, który potrafi słuchać. Cierpliwie i uważnie. Nie przerywa. Nie ocenia. Jego rozmowy z rodziną Majów i ze świadkami nie przypominają klasycznego przesłuchania – są bardziej jak spotkanie dwóch ludzi po dwóch stronach tej samej granicy bólu i niepewności. W każdym pytaniu Gaika wybrzmiewa nie tylko obowiązek, ale i autentyczna troska. Widać, że ta sprawa go dotyka, że nie traktuje jej mechanicznie. Z czasem zaczynamy rozumieć, że to nie pierwsze takie zaginięcie, z którym ma do czynienia – i zapewne nie ostatnie. A mimo to jeszcze nie stracił tej iskry: wiary, że warto próbować. Kisielewska nie daje mu łatwych dróg. Gaik nie znajduje cudownego tropu, który wszystko rozwiązuje. Nie dokonuje błyskotliwego odkrycia pod prysznicem. Jego śledztwo to mozolne drążenie, rozmowy, przeszukiwanie śladów, które na pierwszy rzut oka wydają się nic nie znaczyć. To pokazuje ogromną dojrzałość autorki – nie ulega ona pokusie szybkiej satysfakcji dla czytelnika. Zamiast tego daje nam realizm, który – paradoksalnie – wywołuje większe napięcie niż najbardziej wyrafinowana intryga.

Postać sierżanta Gaika spełnia jeszcze jedną niezwykle ważną funkcję w powieści – staje się niejako sumieniem tej historii. W świecie, gdzie każdy próbuje uciekać od prawdy – wypierać ją, zagłuszać lub fałszować – to właśnie on z uporem ją wydobywa. Nie z potrzeby spektakularnego sukcesu, nie z chęci zamknięcia sprawy i odhaczenia jej w statystykach. Jego determinacja jest cicha, niemal niewidoczna – ale to ona niesie w sobie największą siłę. Gaik to głos rozsądku, ale także współczucia. To ktoś, kto wie, że nie wszystko da się naprawić – ale że próba sama w sobie jest warta zachodu.

W „Zaginionej” Anety Kisielewskiej kryminalna intryga nie jest celem sama w sobie, ale raczej punktem wyjścia do znacznie bardziej złożonej opowieści. To nie historia, w której czytelnik zostaje poprowadzony za rękę przez serię poszlak ku zgrabnie rozwiązanej zagadce. To powieść, która powoli, ale konsekwentnie zdziera kolejne warstwy pozorów, by odsłonić to, co zwykle pozostaje w cieniu: relacje, emocje, schematy społeczne, które determinują nasze zachowania – często bardziej niż jakakolwiek motywacja kryminalna. Tłem wydarzeń jest małe, prowincjonalne miasteczko – miejsce, w którym wszyscy się znają, ale nikt nie zna nikogo naprawdę. W teorii – wspólnota. W praktyce – ciasna siatka nieufności, plotek, społecznych ról, które przestały już odpowiadać rzeczywistości, ale nadal obowiązują z niepokojącą siłą. Ludzie żyją tu obok siebie, nie razem. Wspomnienia z przeszłości są wciąż obecne w rozmowach, ale najczęściej nie w pełni wypowiedziane – zakodowane w niedopowiedzeniach, ukryte za półuśmiechami, przyciśnięte do ziemi ciężarem lokalnych konwenansów. To miejsce, które wygląda znajomo, ale w którym nic nie jest tak proste, jak mogłoby się wydawać. Sara Maj mogła być córką każdego z mieszkańców tego miasteczka. Każdy znał ją z widzenia, każdy mógł mieć opinię na jej temat – a jednak nikt tak naprawdę nie wiedział, kim była. To anonimowość w cieniu bliskości – paradoks, który Kisielewska oddaje z niezwykłym wyczuciem.

Równie mocno zarysowane są relacje młodzieżowe – środowisko szkolne, które z pozoru powinno być przestrzenią rozwoju, przyjaźni, wzajemnego wsparcia. W rzeczywistości staje się jednak areną ukrytych napięć, zawiści i rywalizacji. Sara nie była wyjątkiem – była elementem tego systemu, który nauczył się maskować agresję słowem „żart”, a alienację – słowem „nieśmiałość”. Autorka bardzo celnie portretuje współczesną młodzież: zagubioną, zbudowaną wokół ekranów telefonów, narażoną na ciągłą ocenę i równocześnie coraz bardziej samotną. Rówieśnicy Sary nie są złoczyńcami, ale są uwikłani. I to uwikłanie – emocjonalne, społeczne, czasem po prostu ludzkie – wprowadza do powieści dodatkową warstwę prawdy. Bo nie trzeba być winny, by być częścią czegoś, co rani.

Rodzina Majów natomiast to mikrokosmos emocjonalnej komplikacji, który można by analizować latami. Ich dom nie różni się od setek innych – cztery ściany, wspólne posiłki, rozmowy o pogodzie. Ale za tą fasadą porządku kryje się narastające napięcie. Matka, która nie umie mówić o uczuciach, ojciec, który nauczył się znikać psychicznie, choć fizycznie wciąż był obecny, córka, która wybrała milczenie jako formę sprzeciwu – to nie są postaci, które rozmawiają, to są postaci, które obok siebie funkcjonują. Kisielewska nie potępia ich, nie idealizuje – po prostu pokazuje. I właśnie to sprawia, że ich dramat jest tak poruszający. Czytając o nich, nie mamy wrażenia, że oglądamy jakąś ekstremalną sytuację. Mamy raczej niepokojące przeczucie, że wiele z tego mogłoby wydarzyć się wszędzie – może nawet w naszym własnym domu.

Autorka bardzo świadomie unika uproszczeń. Nie daje nam prostych wyjaśnień. Zaginięcie Sary staje się punktem skupienia dla pytań znacznie bardziej fundamentalnych niż to, kto ją widział jako ostatni. To opowieść o niepewności – o stanie, w którym każda godzina bez odpowiedzi zaczyna być osobną raną. Jak żyć, kiedy nie wiadomo, czy czekać, czy żegnać? Jak kochać kogoś, kto być może już nie istnieje – ale być może wciąż czeka, by wrócić? Kisielewska pokazuje, jak bardzo taka sytuacja redefiniuje rzeczywistość. To nie tylko kwestia braku – to także nadmiar. Nadmiar myśli, nadmiar scenariuszy, nadmiar wspomnień, które zaczynają zmieniać kształt w zależności od tego, ile bólu jesteśmy w stanie unieść. W tym sensie „Zaginiona” wymyka się ramom klasycznego kryminału. To powieść o relacjach, które nie wytrzymały napięcia. O społeczeństwie, które pozornie działa – ale w środku coraz bardziej się rozpada. O emocjach, które rzadko mają szansę zostać nazwane – a jeszcze rzadziej – przeżyte w pełni. Zaginięcie Sary nie jest rozwiązaniem, które trzeba odkryć – jest lustrem, które Kisielewska trzyma przed każdym z nas. I zmusza, by spojrzeć. Nie na sprawcę. Ale na siebie.

Jednym z największych atutów „Zaginionej” jest sposób, w jaki Aneta Kisielewska prowadzi narrację – spokojnie, świadomie i z wyczuwalną literacką dojrzałością. Nie epatuje dramatyzmem. Nie gra na tanich emocjach. Zamiast tego buduje napięcie powoli, niemal niepostrzeżenie, w taki sposób, że czytelnik sam zaczyna oddychać w rytmie opowieści. To nie jest książka, którą się „czyta” – to książka, którą się przeżywa. Z każdym kolejnym rozdziałem, z każdym kolejnym słowem.

Styl pisarki wymaga uwagi, ale jednocześnie tę uwagę nagradza. Jej język jest oszczędny, ale gęsty od znaczeń. Nie znajdziemy tu długich, poetyckich opisów krajobrazu czy sztucznie nadmuchanych metafor. Zamiast tego mamy zdania krótkie, ale nośne. Każde słowo wydaje się być na swoim miejscu, przemyślane i celowe. Kisielewska pisze w sposób, który wydaje się niemal surowy – ale ten minimalizm działa tylko na korzyść. To pisanie w duchu literackiej ascezy, w której mniej znaczy więcej. A może – znaczy dokładnie tyle, ile powinno. Co fascynujące, największą siłą narracyjną powieści są momenty… milczenia. Cisza w „Zaginionej” nie jest pustką – przeciwnie, jest nośnikiem napięcia. To w niedopowiedzeniach między dialogami, w przerwach między pytaniem a odpowiedzią, w zawieszeniach myśli pojawiają się emocje najprawdziwsze. To cisze, które krzyczą. Kisielewska wie, że nie wszystko trzeba nazywać. Że czytelnik potrafi czytać między wierszami – i właśnie tam umieszcza najwięcej. Wiele powieści kryminalnych opiera się na pytaniach typu „kto zabił?”, „kiedy?”, „jak?”. „Zaginiona” stawia inne pytania: „dlaczego milczysz?”, „co naprawdę wiesz?”, „czy chcesz się dowiedzieć prawdy?”. Odpowiedzi nie przychodzą łatwo – i nie zawsze przychodzą w ogóle. Ale ta niepewność jest dokładnie tym, co sprawia, że książki nie da się odłożyć.

Tempo akcji w „Zaginionej” nie przypomina wyścigu z czasem znanego z klasycznych thrillerów. Tu nie chodzi o zegarek, który odmierza godziny do tragedii. Chodzi o coś o wiele bardziej przejmującego – o uczucie nieuchronności. Powolne narastanie niepokoju. Z każdą stroną czytelnik nie tyle dowiaduje się więcej, co coraz głębiej zanurza się w atmosferę tej historii. Ma wrażenie, że ta opowieść mogłaby wydarzyć się obok – za ścianą, w sąsiednim domu, może nawet w jego własnym życiu. I to właśnie ten rodzaj realizmu – pełen psychologicznych odcieni, a nie sensacyjnych fajerwerków – sprawia, że napięcie nie znika nawet po zakończeniu lektury. Kisielewska nie spieszy się z odkrywaniem kart. Prowadzi narrację jak ktoś, kto wie, że największy efekt osiąga się nie wtedy, gdy pokazuje się wszystko od razu, ale wtedy, gdy pozwala się odbiorcy domyślać, analizować, łączyć elementy samodzielnie. Z tego powodu czytelnik nie tylko towarzyszy bohaterom, ale też staje się częścią ich świata – bierze udział w śledztwie, próbuje odczytać emocje z zachowań, wyłapać niekonsekwencje w wypowiedziach. A kiedy orientuje się, że sam zaczyna kwestionować prawdomówność postaci, że zaczyna zastanawiać się, czy widział to samo, co narrator – wtedy właśnie zaczyna rozumieć, jak dobrze ta narracja została skonstruowana.

Autorka książki tworzy nie tylko fabułę – tworzy atmosferę. Gęstą, intensywną, pełną napięć, które nie potrzebują wielkich scen, by poruszyć do głębi. Każdy rozdział zostawia po sobie ślad. I choć czasem trudno go nazwać – jest tam. To wrażenie, że coś właśnie się przesunęło. Że jedna z masek opadła. Że coś zostało zrozumiane – ale niekoniecznie wypowiedziane.

W „Zaginionej” dramat osobisty nie toczy się wyłącznie w zaciszu domu rodzinnego czy sali przesłuchań. To tragedia, która szybko wychodzi poza mury i zaczyna żyć własnym życiem – najpierw szeptem pośród sąsiadów, potem głośniejszym echem w lokalnych mediach, aż w końcu staje się wydarzeniem, które przyciąga uwagę szerszej publiczności. Kisielewska nie pozostawia czytelnikowi złudzeń – w dzisiejszym świecie opinia publiczna potrafi być nie tylko widzem, ale również sędzią, a czasem nawet – nieświadomym katem.

Media w powieści nie są wyraźnie spersonifikowane. Nie pojawia się konkretny dziennikarz, który „robi krzywdę” rodzinie. I w tym właśnie tkwi siła przekazu – ta fala osądu, spekulacji, przeinaczeń nie ma jednej twarzy, jednego głosu. Jest zbiorowa. Jest nieuchwytna. Jest systemowa. Wypowiedzi sąsiadów w lokalnej telewizji, anonimowe komentarze w internecie, nachalne pytania reporterów, podprogowe sugestie w relacjach medialnych – wszystko to tworzy atmosferę, w której nie ma już miejsca na prywatny ból. Cierpienie zostaje wystawione na widok publiczny. A przecież właśnie ono domaga się ciszy. Rodzina Sary nie walczy więc jedynie z niewiedzą o losach córki. Musi też toczyć cichą, desperacką walkę o godność – własną i tej, która zniknęła. Wspólnota, która powinna wspierać, zaczyna wątpić. Zamiast empatii pojawia się podejrzliwość. A przecież – jak subtelnie sugeruje Kisielewska – nie ma nic bardziej niszczącego niż sugestia, że może to ty jesteś winny. Że może nie zrobiłeś wszystkiego. Że może coś ukrywasz. W obliczu braku sprawcy, braku dowodów i braku ciała – oskarżenie staje się aktem intuicji, nie faktu. I to właśnie ta intuicja, napędzana przez medialną wyobraźnię, zaczyna rządzić narracją.

Kisielewska celnie pokazuje, jak media – pozornie neutralne – mogą zmieniać optykę odbiorców. Jak montaż materiału telewizyjnego, dobór słów w nagłówku, pauza między pytaniem a odpowiedzią mogą ukształtować postrzeganie człowieka w oczach tysięcy nieznanych mu osób. I jak ten wizerunek – raz utrwalony – jest trudny do odwrócenia. To krytyka nie tyle mediów jako instytucji, co mediów jako lustra dla naszych potrzeb. Bo przecież – jak pokazuje Kisielewska – za każdym newsem stoi publiczność. Publiczność, która kliknie, udostępni, skomentuje. A czasem – obwini.

„Zaginiona” dotyka też bolesnego paradoksu współczesnej komunikacji: im większy zasięg, tym mniejsze zrozumienie. Im więcej słów wypowiadanych na temat tragedii, tym mniej miejsca na prawdziwe uczucia. W morzu medialnych przekazów ginie to, co najważniejsze – człowiek. I Kisielewska nie musi tego głośno mówić. Wystarczy, że pokazuje reakcje matki Sary, kiedy słyszy o córce z ust obcych ludzi. Wystarczy, że opisuje to milczenie ojca, który nagle staje się podejrzanym – tylko dlatego, że milczy. Wystarczy, że pozwala czytelnikowi poczuć bezsilność wobec siły, którą trudno nawet zdefiniować. W tej warstwie powieści autorka dotyka też uniwersalnego pytania o granice informacji. Gdzie kończy się prawo społeczeństwa do wiedzy, a zaczyna prawo jednostki do prywatności? Czy każde zaginięcie musi być materiałem do publicznej debaty? Czy w erze smartfonów i social mediów można jeszcze zniknąć... naprawdę, całkowicie? Kisielewska nie daje prostych odpowiedzi – ale prowokuje do ich szukania. Do zadania sobie pytania, czy jako odbiorcy takich historii jesteśmy częścią rozwiązania… czy raczej – problemu.

Narracja w tej części książki staje się szczególnie gorzka, ale też niezwykle potrzebna. Bo „Zaginiona” nie tylko opowiada o jednej dziewczynie, która wyszła z domu i nie wróciła. To także opowieść o społeczeństwie, które patrzy – ale nie widzi. Słucha – ale nie słyszy. O społeczeństwie, które tak bardzo pragnie sensacji, że czasem przestaje dostrzegać człowieka pośrodku dramatu. To przestroga, wyrażona bez krzyku, ale z głębokim przejęciem. Współczesna tragedia nie dzieje się już w ciszy. Dzieje się w blasku kamer, na ekranach telefonów, w tysiącach powielanych komentarzy. A Kisielewska – cicho, subtelnie, ale nieubłaganie – pokazuje, jak bardzo ten medialny hałas może zabić to, co najważniejsze: nadzieję, empatię, prawdę. I że czasem największym oskarżycielem nie jest sprawca. Jest nim widz.

Finał „Zaginionej” to nie wybuch – to cisza. Ale to właśnie w tej ciszy rozbrzmiewają najgłośniejsze emocje. Aneta Kisielewska nie decyduje się na łatwe rozwiązania, nie funduje czytelnikowi katharsis w stylu klasycznych thrillerów. Nie ma spektakularnych zwrotów akcji, nie ma triumfalnych powrotów ani zbrodniarzy zdemaskowanych w ostatniej chwili. A mimo to – a może właśnie dlatego – zakończenie porusza najgłębiej. To, co otrzymujemy, to nie wyjaśnienie, lecz emocjonalne domknięcie. Nie konkretna odpowiedź, ale pewnego rodzaju pogodzenie się z niewiedzą. Kisielewska subtelnie, niemal niezauważalnie prowadzi czytelnika do punktu, w którym zaczyna on rozumieć, że najważniejsze pytania tej historii być może nigdy nie znajdą odpowiedzi. I że to nie odbiera historii wartości – wręcz przeciwnie, czyni ją bardziej prawdziwą, bardziej dotkliwą, bardziej ludzką.

Zakończenie ma w sobie coś z życia – jest nieidealne, niedokończone, otwarte. Ale też uczciwe wobec swoich bohaterów i wobec czytelnika. Kisielewska nie manipuluje emocjami, nie szuka tanich chwytów. Zamiast tego pokazuje, jak wygląda życie po burzy, gdy trzeba nauczyć się żyć z pustką, która nie daje się wypełnić. Gdy trzeba nauczyć się funkcjonować z pytaniami, które zamiast zniknąć – stają się częścią codzienności. To zakończenie zostaje z czytelnikiem na długo, bo nie oferuje wygody zapomnienia. Wręcz przeciwnie – zmusza do refleksji. Nad tym, jak często oczekujemy zamknięcia, nawet jeśli życie takiego zamknięcia nie przewiduje. Nad tym, jak próbujemy porządkować chaos ludzkich losów, choć sami jesteśmy ich częścią. I wreszcie – nad tym, że niektóre historie nie mają końca, ale mimo to warto je opowiedzieć. Bo w ich opowiadaniu może kryć się ukojenie. Albo przynajmniej: początek uzdrowienia. „Zaginiona” nie zostawia nas z poczuciem spełnienia. Zostawia z poczuciem straty. Ale także z czymś cenniejszym – z empatią. Z uważnością. Z cichym przekonaniem, że za każdą zaginioną osobą stoi ktoś, kto czeka, kto szuka, kto nie przestaje pamiętać. I że czasem – właśnie w tej pamięci – kryje się prawdziwa siła.

Bo nie udaje, że wszystko rozumie. Nie próbuje być mądrzejsza niż jej czytelnik. Nie obiecuje łatwych emocji ani szybkiej ulgi. To nie jest literatura eskapistyczna – to literatura, która wymaga obecności, uważności, gotowości na niewygodę. To książka, która mówi o rzeczach, o których wolelibyśmy często milczeć – o lęku, o niepewności, o poczuciu winy, które przychodzi, gdy nie wiadomo, co się stało. I o tym, jak bardzo bolesna potrafi być cisza. W świecie przeładowanym narracjami, w których wszystko musi mieć swój zwrot akcji, każda zagadka musi mieć rozwiązanie, a każdy bohater przechodzi pełną przemianę, „Zaginiona” wyróżnia się właśnie tym, że pozwala na niedopowiedzenie. Kisielewska pisze z ogromnym wyczuciem i empatią – nie po to, by zaszokować, ale by pokazać, jak wygląda życie, gdy nie można postawić kropki. Kiedy trzeba nauczyć się funkcjonować z pytajnikiem.

To nie jest książka, którą się „połyka” w jeden wieczór. To nie fast food literatury. To coś, co trzeba trawić powoli – zdanie po zdaniu, scena po scenie. Każda emocja bohaterów ma w niej swoje miejsce, każda reakcja – swój kontekst, każde milczenie – swoją wagę. Czytelnik nie jest tu biernym odbiorcą opowieści, lecz uczestnikiem emocjonalnego procesu. I to właśnie sprawia, że trudno się od tej książki oderwać – nie dlatego, że akcja pędzi, ale dlatego, że autorka wciąga nas w głąb psychiki swoich postaci. Sprawia, że zaczynamy się zastanawiać nie nad tym, co się wydarzyło, ale dlaczego tak trudno to zrozumieć. I co to mówi o nas samych.

KPisarka nie oferuje emocjonalnego komfortu. Zamiast tego daje coś znacznie cenniejszego – przestrzeń na refleksję. „Zaginiona” porusza temat niewiedzy, która potrafi być gorsza niż najgorsza prawda. Temat zaginięcia, który nie kończy się, gdy kończą się działania służb. Temat traumy, która nie jest spektakularna, ale cicha i przewlekła. To opowieść o tym, co dzieje się pomiędzy – między nadzieją a rezygnacją, między wiarą a rozpaczą, między miłością a niezrozumieniem. To także powieść o tym, jak bardzo powierzchownie potrafimy patrzeć na innych ludzi. Jak często myślimy, że kogoś znamy, choć tak naprawdę widzimy tylko fragment, maskę, interpretację. Kisielewska subtelnie obnaża te nasze złudzenia – bez oskarżeń, ale z przenikliwą szczerością. I właśnie dlatego warto tę książkę przeczytać. Bo przypomina, że każdy człowiek to zagadka. I że czasem największe dramaty dzieją się tuż obok nas – tylko ich nie zauważamy.

„Zaginiona” Anety Kisielewskiej to znacznie więcej niż thriller psychologiczny. To opowieść o ciszy, która boli bardziej niż krzyk. O pytaniach, które zostają, nawet gdy nie ma już komu ich zadać. O ludziach – zwyczajnych, niedoskonałych – którzy próbują poradzić sobie z tym, czego nie da się objąć rozumem. To książka, która nie szuka efektów, tylko prawdy. Nie po to, żeby ją odnaleźć, ale po to, żeby pokazać, że samo jej szukanie ma sens. To powieść, która zostawia ślad. Nie dlatego, że kończy się zaskoczeniem, ale dlatego, że nie kończy się w ogóle. Zamyka się na ostatniej stronie, ale otwiera w głowie i w sercu czytelnika. Bo każdy z nas ma swoje pytania bez odpowiedzi. Każdy zna uczucie zagubienia. Każdy nosi w sobie jakąś zaginioną część – wspomnienie, relację, nadzieję.

Dlatego jeśli szukacie książki, która nie tylko dostarczy wrażeń, ale też zmusi do spojrzenia głębiej – warto sięgnąć po „Zaginioną”. Ale trzeba świadomość, że ta lektura nie zostawi czytelnika takim samym. To historia, która nie pozwala szybko o sobie zapomnieć. Bo czasem to, co najbardziej porusza, to właśnie ta cisza, która zostaje po wszystkim.