Uczennica recenzja

Trwa wojna. W tle słychać jej odgłosy. Równolegle toczy się życie licealistki. Po przebudzeniu czeka ją mnóstwo spraw, które przytłaczają młodego człowieka. Każda czynność opisana, obdarzona określeniami, opatrzona komentarzami. Może dotyczyć każdej nastolatki na świecie. Jej myśli biegną nieokiełznane. Przypomina to powieść Prousta „W poszukiwaniu straconego czasu”. Uczennica obserwuje ludzkie twarze, mimikę, wyciąga wnioski. Widzi na przykład intelektualistę tam, gdzie wydaje się powinien być robotnik. Analizuje ludzkie charaktery. Obserwuje swoją koleżankę, która postrzegana jest jako bardzo kobieca, bo bezmyślna. Nie chce być kobietą w takim wydaniu. Ona sama zadaje pytania i uważana jest za dziwną. Czasami wciela się w różne osoby, próbuje je zrozumieć. Stara się spoglądać na stare rzeczy z nowej perspektywy. Uczennica jest dojrzała jak na swój wiek.

W powieści pokazany jest okres dojrzewania i buntu nastolatki. Śledzimy przemyślenia, spostrzeżenia i pragnienia. Na przykład, dowiadujemy się, że dziewczynka nienawidzi okularów, bo wszystko zakrywają. Właściwie stwierdzenie to jest stare jak świat i bardzo długo pokutował w społeczności szkolnej wyśmiewany obraz „okularnika”. Człowiek chowa za okularami emocje, piękno, romantyzm. Niczego nie można wyrazić oczami. Dzieci, być może nieświadomie, za wyśmiewaniem chowały obawy przed nieznanym.

Bohaterka dostrzega niuanse życia dorosłych z ich obowiązkami tak różnymi od obowiązków uczennicy. Kryje się ze swoimi poglądami, żeby nie denerwować matki. Zwraca uwagę na konwenanse, tak przestrzegane przez Japończyków. Widzi tez swoją indywidualność. Japończycy słyną z kreowania swojego wizerunku na co dzień. Czuje fałsz w swoim postępowaniu, spełnianiu oczekiwań innych. Oczekuje przemiany moralnej. Nawiązuje do filozofii chrześcijańskiej i wtrąca cytaty z Biblii.

Książka zyskała rozgłos ze względu na styl i język. Ciekawe, że autor zdecydował się narratorką uczynić młodą kobietę, wbrew powszechnym sądom i wymaganiom wobec niej. W Polsce tłumaczenia podjęła się Iga Rutkowska z zespołem studentów z Zakładu Japonistyki Katedry Orientalistyki na UAM w Poznaniu, żeby oddać piękno języka Osamu Dazai. Na dodatek warto wspomnieć o wydaniu tej książki. Duże litery i pasek z japońskimi literami robi wrażenie.