Temat na pierwszą stronę recenzja

Książka Eco to wielkie oskarżenie współczesnych mediów, które zamiast informować ogłupiają, mieszają ludziom w głowach i stosują subtelne triki, aby kształtować poglądy czytelników. Rzecz napisana jest w konwencji przypowiastki XVIII-wiecznej, w stylu Woltera czy Diderota. Akcji nie ma tam prawie żadnej: po prostu dziennikarze siedzą w redakcji mającej się dopiero ukazać gazety i gadają jak tworzyć numery zerowe. Niemniej parę rzeczy mnie ubawiło: na przykład obraz włoskiej nauki: na wykład idzie dostojnie prawie 70-letni profesor a za nim podążają 50-letni starsi asystenci niosąc pomoce naukowe, za nimi idą 40-letni młodsi asystenci, wszystko według hierarchii... Wypisz wymaluj nasze uczelnie....

Zaś pokazanie od kulis jak się robi gazetę to chyba jedyny walor tej krótkiej książeczki. Zaglądamy do dziennikarskiej kuchni i, prawdę mówiąc, obrazy i zapachy są mało pociągające. Parę fajnych cytatów: „Rzecz w tym, że gazety nie służą rozpowszechnianiu wiadomości, służą ich ukrywaniu. Zdarza się fakt x, ty nie możesz o nim nie napisać, ale zbyt wielu ludziom sprawia to kłopot, więc w tym samym numerze umieszczasz wielkie tytuły, od których włosy stają dęba: matka zarzyna nożem czterech synów, możemy stracić wszystkie nasze oszczędności(...). Wtedy tamta wiadomość tonie w morzu informacji.” Albo: „Ludzie początkowo nie wiedzą, jakie mają poglądy, potem my im to mówimy, a oni dostrzegają, że je mieli”.

Mamy też dziennikarza Braggadoccia, wyznawcę teorii spiskowych, który każdy fakt, każde świadectwo zinterpretuje, jako dowód na prawdziwość swoich obłędnych tez; przypomina on wielu ludzi, polityków i dziennikarzy, z czasów obecnych.

Oczywiście Eco nie byłby sobą gdyby nie popisał się erudycją: mamy wykład o współczesnych zakonach, jest też szczegółowe opisanie ostatnich dni Mussoliniego. Tych dłużyzn można by uniknąć bez szkody dla książeczki.

W sumie książeczka robi wrażenie projektu błahego i urwanego w połowie: bardzo wiele pomysłów jest niedoprowadzonych do końca. Ot, taka lekka rzecz popełniona przez Eco, ale czyta to się dobrze.