Bracia, obcy czy współobywatele

W książce Bracia, obcy czy współobywatele Jan Doktór w sposób syntetyczny i wnikliwy zarazem, na podstawie rozmaitych źródeł, przedstawia debaty prowadzone w różnych częściach Europy przez chrześcijan na temat judaizmu i jego wyznawców. Rozpoczynając od argumentacji św. Augustyna, kończąc zaś na projektach równouprawnienia żydów z przełomu XVIII i XIX wieku, wybiera z tego bogatego materiału przypadki kluczowe, czasem też mniej znane, m.in. dysputy barcelońskiej z 1263 roku czy pism polskiego arianina, Marcina Czechowica. Szczególną wartością pracy jest z jednej strony ukazanie polemik dotyczących judaizmu w kontekście rozwijającej się kultury druku, z drugiej – zaprezentowanie na tle debat europejskich dyskusji i inicjatyw podejmowanych na ziemiach polskich.

Wielowiekowe spory chrześcijan i żydów w książce Jana Doktóra zostały rozpisane na dziewięć rozdziałów, z których każdy stanowi miniaturową monografię, z łatwością dającą się rozwinąć w opasły tom. Należy więc uznać za duże osiągnięcie zarazem naukowe i popularyzatorskie, że udało się czasem na kilkunastu stronach uchwycić istotę nader skomplikowanych zjawisk, które daleko przekraczały li tylko religijne różnice.
(prof. Stanisław Obirek, UW)