Dziewice konsystorskie

Jestem w szoku jak aktualny jest ten zbiór felietonów jeszcze dzisiaj, po tylu latach. Boy-Żeleński wziął na tapetę kwestię prawa małżeńskiego, a w tym możliwości wzięcia rozwodu. Po zakończeniu rozbiorów polskie ustawodawstwo było niejednolite, w Poznańskiem śluby cywilne były jak najbardziej uznawane, podobnie było z rozwodami. W byłej Galicji i Kongresówce liczyły się tylko śluby kościelne, zatem nie istniały rozwody, bo w kościele nie ma rozwodów. Z drugiej strony rozkwitł proceder produkcji 'dziewic konsystorskich' czyli stwierdzania nieważności małżeństw katolickich. Możliwość otrzymania takiego rozwodu kościelnego kosztowała niemałe pieniądze, co oburzało Boya-Żeleńskiego. Nic dziwnego zresztą, bo uczciwości w tych procesach unieważniających nie było za grosz.

Innym zjawiskiem powszechnym w tamtym okresie były zmiany wyznania po to, by móc wziąć rozwód i następny ślub zawrzeć w innej wierze. O tym, że były to najczęściej fikcyjne ruchy świadczył fakt, że wśród aktywnych publicystów katolickich większość stanowili ewangelicy (O tempora! O mores!).

A biednym zostawało życie na kocią łapę, bez żadnej ochrony prawnej.

Felietony Boya są rzeczowe, przemyślane i jednocześnie niepozbawione poczucia humoru. Czytało je się z przyjemnością; takiego zaangażowanego współczesnego felietonistę z klasą chętnie poczytałabym i dziś.