Białoruś - Polska Przeszłość i Teraźniejszość

WSTĘP Jednym z krajów średniej wielkości, sąsiadujących z III Rzeczpospolitą jest Białoruś. Po upadku Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich Białorusini uzyskali możliwość decydowania o swoim losie. Również Polacy odzyskali niepodległość, udało im się zerwać satelicką więź z Rosją Radziecką. Obydwa kraje stanęły przed podobnymi wyzwaniami - wzmocnienia swojego potencjału polityczneŞgo, gospodarczego czy kulturowego. Jednocześnie Polska i Białoruś musiały poradzić sobie z nowymi problemami, które także można uznać za wspólne dla obu organizmów politycznych. Zaliczyć można do nich kwestie związane z nauczeniem się życia obu społeczeństw w niepodległych państwach, problem wykształcenia świadomych, narodowych elit politycznych czy ochrona przed ponownym popadnięciem w zależność od innych krajów europejskich. Pamiętać przy tym należy, że po 1989 r. zmieniła się sytuacja geopolityczna w Europie Środkowo-Wschodniej, powstała pewna próżnia, którą należało wypełnić dla dobra państw powstałych w tym regionie. Oczywiście, drogi dziejowe Polaków i Białorusinów były różne, wiązało się to niewątpliwie z potencjałem tych państw. Białoruś zajmuje obecnie 207 tys. km2, zamieszkuje ją około 10 milionów ludzi, przyczym kraj ten nie jest jednolity narodowo czy religijnie. Rzeczpospolita obejmuje swoim zasięgiem ponad 312 tys. km2, żyje w niej 35 milionów obywateli, w większości jednolitych religijnie czy narodowo. Ponadto, Polska po II wojnie światowej znajdowała się w dużo lepszej sytuacji politycznej, kulturowej niż Białoruś. Wszystko to musi oddziaływać na obecną sytuację wewnętrzną tych krajów oraz ich politykę zagraniczną. Niniejszy tom ma na celu przybliżenie czytelnikowi polskiemu problemów związanych ze stosunkami polsko-białoruskimi. Zawiera on teksty, które wygłoszono na konferencji odbywającej się we Wrocławiu w 2007 r. Organizował ją Instytut Studiów Międzynarodowych, który zaprosił do udziału w niej naukowców z Polski i Białorusi. Organizatorzy uznali, iż należy poruszyć wiele tematów, zarówno tych związanych z historią obu państw, jak i problemów nurtujących je współcześnie. Wydaje się, że nie sposób zrozumieć teraźniejszości, nie odwołując się do przeszłości. Redaktorzy uznali również, iż należy w tej zbiorowej pracy umieścić artykuły, których wprawdzie nic wygłoszono na wspomnianej wyżej konferencji, ale są ważne ze względu na możliwość szerszego spojrzenia na stosunki polsko-białoruskie. Autorzy tomu mają nadzieję, że publikacja ta pozwoli na większe zrozumienie meandrów stosunków polsko-białoruskich i na to że ich badania będą kontynuowane. Redaktorzy