Przestrzenie miast postsocjalistycznych. Studia społecznych przemian przestrzeni zurbanizowanych

Przemiany charakteru, funkcji i struktury miast należą do najdawniejszych i najtrwalszych atrybutów przestrzeni zurbanizowanej. Ciągła dynamika, będąca konsekwencją procesów społecznych, gospodarczych i kulturowych zachodzących w miastach, stanowi o ich specyfice i żywotności. Tylko dzięki nieustającym przemianom miasta nadal trwają, rozwijają się i ewoluują. Zaprzestanie przemian prowadzi natomiast do stagnacji, a w konsekwencji do upadku miasta. Jedna z najstarszych, przypisywanych Witrowiuszowi, definicji miasta określa je jako takie skupisko budynków, wśród których zamieszkujący tam ludzie byli w stanie stworzyć obiekty i przestrzenie publiczne, symbolizujące wspólne wartości, style życia, symbole i doświadczenia jego mieszkańców. Miasto, ujmując to szerzej i nie ograniczając się do przyjętej w Polsce prawnej formuły miejskości, jest zatem produktem możliwości technicznych i dorobku cywilizacyjnego zamieszkującej je społeczności i wyrazem wartości, znaczeń i symboli dominujących w określonej grupie społecznej, odzwierciedla także władzę, potrzeby i aspiracje mieszkańców. Można więc patrzeć na miasto jako na swoisty palimpset struktur i form. Transformacje społeczne, polityczne i gospodarcze, jakie zaszły w Europie Środkowej pod koniec lat 1980. i na początku 1990., zmieniły nie tylko władze, sposób sprawowania rządów, ustrój gospodarczy, ale także szeroko rozumianą kulturę, w tym sposób percepcji, wartości, cele i aspiracje społeczności lokalnych i narodowych. Odpowiedzią na zmieniające się uwarunkowania rozwoju oraz priorytety były przemiany struktury miast i procesów w nich zachodzących. Zmiany te są rezultatem zarówno odreagowywania na socjalistyczne metody zarządzania miastem i społeczeństwem, jak i ogólnych tendencji i przemian, jakie zachodziły w całym uprzemysłowionym świecie w latach 1990. Istniejąca genetyczna, wizualna i społeczna różnorodność kontekstu historycznego oraz ścieżek rozwoju i uwarunkowań tworzą unikatowy poligon badań dynamicznych procesów kształtowania się i transformacji miast. Przeobrażenia lat 1990. przyniosły nowe, wolnorynkowe zasady gospodarowania i zarządzania przestrzenią miejską, nowe podejście do odziedziczonych, postsocjalistycznych wyrazów i procesów zachodzących w krajobrazie, nowe wyzwania i szansę dla władz lokalnych oraz nowe funkcje i trendy, zmieniające europejskie miasta na przełomie XX i XXI wieku. ...