Opinia na temat książki W górach szaleństwa i inne opowieści

Moje pierwsze spotkanie z twórczością Lovecrafta przy czym relacja z tą książką była trochę jak moja relacja z chałwą – uwielbiam ją, ale nie jestem w stanie pochłonąć jej od razu w całości.

Przy sięganiu po tę książkę warto mieć świadomość, że nie ma tu zbyt wielu dialogów. Są nawet opowiadania, gdzie nie zobaczycie nawet jednego dialogu, a jeśli są, to dość często w formie monologów bohaterów. Opisy naprawdę potrafią być długie, język też stoi na dużo wyższym poziomie niż w wielu typowych horrorach (może też to być kwestią tłumaczenia, nie widziałam jeszcze tych opowiadań w oryginale, więc nie mam porównania) i nie ma w tych opowiadaniach tak dużo akcji, jakby się można tego potencjalnie spodziewać. Wspominam o tym, bo dla jednych może to być ciekawe, wręcz pożądane doświadczenie, a innym może to utrudniać czytanie, czy wręcz zanudzić.

Lovecraft w części z opowiadań pozostawia trochę miejsca dla wyobraźni czytelnika. Nie opisuje wszystkiego, a często jedynie nakreśla jakąś postać czy miejsce, mniej lub bardziej szczegółowo często w bardzo poetycki sposób, żebyśmy nabrali jakiś kierunek lub załapali ogólne wyobrażenie, a resztę musimy sobie zwizualizować sami. Ogólnie pozostawia też sporo niedopowiedzeń w pozytywnym znaczeniu tego słowa. Niejasna przeszłość postaci, niejasne wydarzenia, a to wszystko otoczone klimatem grozy, żeby skupić się na tym, co istotne dla danego opowiadania i żeby pozostawić czytelnika z pewną zagadką, co się wydarzyło/co miało to oznaczać/co zostało przed nim ukryte. Odbieram ją też jako bardziej przedstawienie nam świata niż jakieś konkretne, fabularne historie (oprócz może Przypadku Charlesa Dextera Warda, Koloru z przestworzy czy Czegoś na progu), które mają często pewne wspólne, dopełniające się elementy. Oczywiście są też opowiadania, które przedstawiają nam konkrety: jak wyglądały osobniki danych ras, jak wyglądało ich życie, funkcjonowanie jako społeczeństwo i jak wyglądały miejsca, w których żyły.

Chociaż książka wymaga powolnego czytania i skupienia, to naprawdę bardzo mi się podobała i wiem, że twórczość Lovecrafta to jest coś dla mnie. Ale czy spodoba się komuś innemu, to zależy już czego właściwie oczekuje się od horroru, czy w ogóle ma się jakieś oczekiwania, a czy przede wszystkim nie przeszkadzają takie rzeczy jak:
- forma opowiadań zamiast dużej powieści,
- większość opowiadań jest napisana pierwszoosobowo, a nawet drugoosobowo,
- niezbyt dynamiczna akcja,
- nie zawsze prosty język, przez który się płynie.

Nasi bohaterowie, jeśli mówimy o opowiadaniach pisanych w pierwszej/drugiej osobie, pełnią tu raczej funkcje kogoś, kto ma nas wprowadzić w ten świat. Ale im samym zdecydowanie brakuje wyrazistości. Nie wyróżniają się ani specjalnie swoim zachowaniem, ani charakterem, właściwie można ich nawet traktować jako jedną i tę samą osobę. Wszyscy są jednakowo przerażeni tym, co odkrywają, niby boją się opowiadać, ale opowiedzą i nie ma w nich takiej potrzeby, jak w przypadku postaci, które obserwujemy oczami naszego bohatera, zawładnięcia czy prawdziwego zagłębienia się w to wszystko kosztem swojej duszy/umysłu. Są oni raczej ofiarami i obserwatorami. Lovecraft tworzy dużo ciekawsze postacie, które nie są tymi naszymi bohaterami od ‘’pokazywania’’.

Więc, jak stwierdziłam, mi akurat pióro Lovecrafta naprawdę bardzo odpowiada. Część elementów, którą wymieniłam jako potencjalnie przeszkadzające dla innych, mi akurat w żadnej książce nie przeszkadza, a pozostała część została skutecznie zagłuszona przez kreację świata, chęć jego poznawania oraz wyjątkowy klimat.