„Życie (ayu) jest kombinacją (samoyoga) ciała, zmysłów, umysłu i reinkarnującej się duszy. Ajurweda jest najświętszą nauką życia, przynoszącą korzyści zarówno w tym, jak i przyszłym wcieleniu.” Czaraka, Sanhita, Księga pierwsza, I. 42-34
„Ajurweda jest nauką, która wskazuje właściwe i nieodpowiednie, szczęśliwe i bolesne warunki życia, co jest pomyślane, a co nie wróży długowieczności; mierzy wreszcie życie samo w sobie.” Charaka Sanhita I. 41
Moje zainteresowania medycyną orientalną jak do tej pory skupiały się na medycynie chińskiej i tybetańskiej. Dopiero gdy zainteresowałam się ćwiczeniami relaksacyjnymi i jogą zetknęłam się z ajurwedą. Z wielkim zainteresowaniem sięgnęłam więc po książkę Moniki Ptak „ Ajurweda Medycyna Indyjska”
Termin ajurweda składa się z dwóch sanskryckich słów: ayus – życie i veda – wiedza. Ajurweda rozwinęła się w ciągu tysięcy lat jako całościowy system medyczny. Jej filozofia zawiera elementy zaczerpnięta z sześciu klasycznych hinduskich systemów filozoficznych, a także elementów ateistycznych i tantrycznych. Zajmuje się ona zdrowiem fizycznym, psychicznym i duchowym.
Według ajurwedy wszystko składa się z pięciu żywiołów. Pierwszy z żywiołów, przestrzeń (akasa) jest najbardziej subtelnym ze wszystkich elementów. To pole pojawiania się wszelkich wydarzeń. Wiatr (waju), gazowy stan materii, charakteryzuje się przede wszystkim ruchliwością i dynamizmem. Wewnątrz ludzkiego ciała powietrze przejawia się w ruchach mięśni: praca serca, oddychanie, ruchy robaczkowe jelt. Jest to niezbędny składnik spalania w organizmie.
Ogień (tedżas) jest siła zmieniającą stany substancji – transformacja. W ciele człowieka jest to energia zamieniająca pokarm w energię, mięśnie i tłuszcz. Tworzy impulsy nerwowe, uczucia i myśli.
Żywioł wody (ap) charakteryzuje się ciągła zmianą i płynnością. Jest to składnik bardzo ważny dla naszej egzystencji, gdyż wszystkie organizmy się z niej składają. Niezbędna jest do prawidłowego funkcjonowania tkanek, organów i gruczołów.
Stabilność trwałość i niezmienność cechują żywioł ziemi (prithiwi). Podtrzymuje on wszystkie istoty żyjące i nieożywione na swej powierzchni, zapewnia wzrost i rozbudowę. Elementami ziemi w ludzkim ciele będą więc kości, chrząstki, paznokcie, mięśnie, ścięgna, skóra i włosy.
Tych pięć podstawowych elementów kondensuje się w ciele człowieka do trzech zasad (nazywanych także temperamentami czy humorami) znanych jako tridosza: wata, pitta i kapha. Dosza oznacza „to co się zmienia” ponieważ te dynamiczne siły nieustannie poruszają się w aktywnym bilansie, utrzymując organizm przy życiu. Zawiadują wszystkimi funkcjami ciała, umysłu i świadomości; sterują procesami tworzenia się, życia i niszczenia tkanek ciała oraz usuwaniem zbędnych produktów rozkładu z ciała. Tridosza są zatem fundamentem psychosomatycznej egzystencji człowieka. Według ajurwedy:
„Każdy człowiek posiada własną indywidualną egzystencję, ale nikt z nas nie jest na tyle „wolny”, by żyć niezależnie od całości – wszystko, co istnieje w zewnętrznym świecie, ma swój odpowiednik w zewnętrznym świecie każdego z osobna. W zmienione formie, obecna jest w nim każda kosmiczna siła.” s.20
Istoty żyjące posiadają jeszcze jeden element jest to prana. Prana to siła życiowa, energia witalna.
„Wata, pitta i kapha, te trzy dosze w stanie równowagi dają ciału życie, a zaburzone mogą je zniszczyć” Asztanga Hridaja I.6 s. 35
Ajurweda to rodzaj medycyny który skupia się nie tylko na leczeniu dolegliwości, ale przede wszystkim na zapobieganiu chorobom. Najważniejszy jest więc tutaj pokarm. Pokarmem nie jest tylko to co spożywamy, ale również to co widzimy i wdychamy, bo to stanowi pokarm dla prany.
Ajurweda kładzie ogromny nacisk na prawidłowe odżywianie, bez niego żadne inne metody leczenia nie przyniosą efektu. Zalecane jest spożywanie przede wszystkim potraw wegetariańskich, diecie opartej na naturalnych produktach, pożywieniu wzrastającym w harmonii z naturą, gotowanym w prawidłowy sposób. Ajurweda podaje konkretne wskazówki dotyczące odżywiania dla poszczególnych typów psychosomatycznych; określa również zasady przygotowania posiłków, optymalną porę i sposób ich spożywania, tak by przez długie lata cieszyć się czystością i sprawnością układu pokarmowego.
W książce Moniki Ptak znajdziecie dokładnie opisane wszystkie składniki z których przygotowujemy nasze jedzenie: warzyw, owoców, przypraw, ziół czy nabiału. Kto i kiedy powinien je spożywać, na co pomagają a czemu szkodzą i co najważniejsze z czym można je jeść. Nie wszystkie bowiem produkty możemy ze sobą łączyć. Np karygodne jest łączenie bananów z mlekiem o czym ja osobiście nigdy nie słyszałam, a bardzo lubię koktajl bananowy. Niewłaściwe dobrane składniki są dla naszego organizmu trucizną, dlatego ajurweda poleca również terapie oczyszczające (pańca karma) – pięć działań oczyszczających. Jest to głębokie oczyszczenie ciała z toksyn. Dzięki tej diecie ciało nabiera witalności a dosza są w równowadze.
„Ajurweda – medycyna indyjska” to fantastyczna książka do której osobiści będę często wracać. Napisana została bardzo przystępnym językiem. Nie martwcie się o dziwne skomplikowane nazwy tam się pojawiające. Autorka wszystkie pojęcia bardzo dokładnie wyjaśnia. Zawiera bardzo dużo interesujących informacji m.in. metody diagnozowania dolegliwości na podstawie wyglądu paznokci, ust, języka czy oczu; diet dla regulacji poszczególnych dosz; naturalnych lekarstw w kuchni czy domowe sposoby na drobne dolegliwości. Znajdziecie tutaj również informacje na temat aromatoterapii i chromoterapii.
Cały rozdział poświęcony Aktywności życiowej według ajurwedy. Każdego dnia, wata, pitta i kapha organizują dwadzieścia cztery godziny ludzkiego życia w dwóch etapach: dziennym i nocnym. Wszystko opisane jest bardzo fajnie, kiedy która część naszego ciała odpoczywa, kiedy jest odpowiednia godzina na posiłek i co powinniśmy zjeść, jak się relaksować i kiedy. Jedyne co mi się nie podoba to czas wstawania z łóżka. Idealne godziny to od 4 do 6 rano. Ciało wtedy jest lekkie, a umysł wypoczęty oczywiście przy założeniu, że poszliśmy odpowiednio wcześnie spać.
Wiedza o życiu opisana w tym rozdziale zawiera reguły postępowania w ciągu dnia i nocy a także w konkretnych porach roku, dowiemy się również jak zaspokajać naturalne potrzeby organizmu np. potrzeba ruchu czyli sport, potrzeba bliskości czyli seks i partnerstwo. Znajdziecie tutaj też rady na bezsenność trochę informacji na temat medytacji i jogi. Ciekawe informacje znajdą również kobiety w ciąży, gdyż opisany jest tu cały harmonogram odżywiania w tym okresie i potem po urodzeniu dziecka w czasie jego karmienia piersią.
Poznanie tej metody leczenia i zastosowanie ajurwedy w codziennym życiu na pewno pozwoli nam zminimalizować stres i czynniki sprzyjające popadnięciu w depresję. Prawidłowe odżywianie będzie miało wpływ na nasze ogólne samopoczucie i stan zdrowia. Lepiej zapobiegać niż leczyć.
Mam nadzieję, że udało mi się Wam przedstawić i przybliżyć trochę ajurwedy i zechcecie sięgnąć po książkę Moniki Ptak „Ajurweda – medycyna indyjska”. Mi osobiście opisane metody bardzo się spodobały. Są proste i nie wymagają jakiś dziwnych produktów i zabiegów do stosowania, no może poza tym wstawaniem przed szóstą rano, ale i do tego można się przyzwyczaić. Zachęcam do lektury bo AJURWEDA TO KLUCZ DO ZDROWIA.