Ostatnia twierdza Hitlera. Breslau 1945 recenzja

Umieranie miasta

Autor: @almos ·2 minuty
2024-05-23
1 komentarz
25 Polubień
Opowiada w tej książce Hargreaves o oblężeniu Breslau w 1945 roku, które trwało przez ponad 80 dni i zakończyło się kapitulacją na początku maja, już po samobójstwie Hitlera i upadku Berlina. Dlaczego tak długo? Był to efekt bezwzględnego dowodzenia po stronie niemieckiej, walecznej postawy obrońców, braku determinacji po stronie sowieckiej, jak pisze autor: „Festung Breslau raczej drażniła przeciwnika, niż naprawdę mu szkodziła”. Dodatkowo sowieckie dowodzenie było słabe.

Cena za tę obronę była wysoka: 70% domów w mieście zostało zniszczonych, to więcej niż w Dreźnie, Hamburgu czy Berlinie. Dalej: „Blisko trzysta kilometrów ulic i dróg było nieprzejezdnych – pokrywało je ponad 8 milionów metrów sześciennych gruzu i popiołu. Osiemdziesiąt procent linii kolejowych i tramwajowych było zniszczonych. Wszystkie linie elektryczne i siedemdziesiąt procent linii telefonicznych było zerwanych.”

Z militarnego punktu widzenia obrona miasta nie miała sensu, wojna już była przegrana a efektem było kompletne zniszczenie Breslau. Ale dowodzący miastem gauleiter Hanke był zatwardziałym nazistą, który zabijał ludzi za samą wzmiankę o kapitulacji. Inna sprawa, że obrońców twierdzy ogarnął jakiś amok: woleli umrzeć z bronią w ręku, niż się poddać.

Miasto zostało ogłoszone twierdzą już 21 stycznia 1945 r. Wtedy władze nazistowskie wydały rozkaz pieszej ewakuacji kobiet i dzieci na zachód, w kierunku Kątów Wrocławskich. Na trzaskającym mrozie (-20 stopni) miał miejsce marsz śmierci: „Spośród 60 tysięcy osób, które odpowiedziały na wezwanie do ewakuacji, prawdopodobnie około 18 tysięcy zmarło.”

W lutym pierścień oblężenia zamknął się, jedyne połączenie ze światem zewnętrznym odbywało się poprzez lotnisko na Gądowie Małym. Trzy miesiące ciężkich walk ulicznych, obróciły miasto w perzynę. Wtedy też Niemcy zastosowali tzw. 'Wrocławską metodę' obrony: najpierw wypędzano mieszkańców z ich domów, a potem domy podpalano i wyburzano.

Szalonym pomysłem Hankego było stworzenie lotniska polowego na dzisiejszym Placu Grunwaldzkim, w tym celu tysiące ludzi burzyło domy wokół placu. Lotnisko zbudowano, za cenę wielu istnień ludzkich (3000 robotników przymusowych), ale lotów z niego odbyto bardzo mało.

Po zdobyciu miasta zapanował chaos, sowiecka armia zachowywała się jak zwykle: pijaństwo, gwałty rabunki, grabieże. Szalały bandy przestępców, kwitł szaber. Wśród Niemców zapanował głód, poza tym: „Ci, którzy nie umierali z głodu, umierali na tyfus, dyzenterię i dyfteryt.” A potem zaczęło się wysiedlenie Niemców, zakończone oficjalnie w 1947 r. Miasto stało się Wrocławiem, ale to już inna historia.

Książka jest przystępnie napisana, nieprzeładowana szczegółami militarnymi, sporo w niej wspomnień mieszkańców, naocznych świadectw potworności dziejących się w czasie oblężenia i po zdobyciu miasta. Dla mnie to jeszcze jeden dowód okropności wojny, tak dla żołnierzy, jak i (głównie) dla cywili.

Moja ocena:

Data przeczytania: 2024-05-21
× 25 Polub, jeżeli recenzja Ci się spodobała!

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki
Ostatnia twierdza Hitlera. Breslau 1945
2 wydania
Ostatnia twierdza Hitlera. Breslau 1945
Richard Hargreaves
8/10

W styczniu 1945 roku Armia Czerwona ze straszliwą furią przystąpiła do długo oczekiwanego ostatecznego ataku na Rzeszę. Breslau, stolica Śląska, stawił jednak zacięty opór i został ogłoszony przez ...

Komentarze
@gosiaprive
@gosiaprive · około miesiąca temu
Znakomita recenzja! I kolejna interesująca książka o Wrocławiu, o której dowiaduję się od Ciebie. Trzeba przeczytać, tylko żeby jeszcze doba była dłuższa...
× 1
@almos
@almos · około miesiąca temu
Dzięki bardzo :) książka rzeczywiście warta przeczytania.
× 1
Ostatnia twierdza Hitlera. Breslau 1945
2 wydania
Ostatnia twierdza Hitlera. Breslau 1945
Richard Hargreaves
8/10
W styczniu 1945 roku Armia Czerwona ze straszliwą furią przystąpiła do długo oczekiwanego ostatecznego ataku na Rzeszę. Breslau, stolica Śląska, stawił jednak zacięty opór i został ogłoszony przez ...

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki

Pozostałe recenzje @almos

Drugi sen
Wypadek przy pracy

Mój ulubiony autor thrillerów przedstawia w tej książce świat postapokaliptyczny: rzecz dzieje się po wielkiej katastrofie, która zniszczyła cywilizacyjne osiągnięcia lu...

Recenzja książki Drugi sen
Trzy twarze Józefa Światły
Biografia ubeka

Książka jest próbą biografii człowieka, który w czasach stalinowskich był czołowym ubekiem w Polsce, uczestniczącym w najważniejszych śledztwach, między innymi osobiście...

Recenzja książki Trzy twarze Józefa Światły

Nowe recenzje

How Does It Feel?
Historia o elfach - warta uwagi?
@pola841:

Łapiąc za książkę "How Does It Feel?" Jeneane O'Riley oczekiwałam naprawdę fajnej historii. W końcu to opowieść o elfac...

Recenzja książki How Does It Feel?
The Right Move
Fantastyczna historia <3
@czarno.czer...:

"– Nigdy nie po­win­naś zna­leźć się w sy­tu­acji, w któ­rej pro­sisz kogoś, żeby był go­to­wy na przy­szłość – mówi Ry...

Recenzja książki The Right Move
Czartoryska. Historia o marzycielce
Izabela Czartoryska
@landrynkowa:

"Nie może tak być, że zawsze chłop bałagan robi, a baba musi po nim sprzątać". Za historią nigdy nie przepadałam, tot...

Recenzja książki Czartoryska. Historia o marzycielce
© 2007 - 2024 nakanapie.pl