Ostatnia twierdza Hitlera. Breslau 1945 recenzja

Umieranie miasta

Autor: @almos ·2 minuty
2024-05-23
1 komentarz
24 Polubienia
Opowiada w tej książce Hargreaves o oblężeniu Breslau w 1945 roku, które trwało przez ponad 80 dni i zakończyło się kapitulacją na początku maja, już po samobójstwie Hitlera i upadku Berlina. Dlaczego tak długo? Był to efekt bezwzględnego dowodzenia po stronie niemieckiej, walecznej postawy obrońców, braku determinacji po stronie sowieckiej, jak pisze autor: „Festung Breslau raczej drażniła przeciwnika, niż naprawdę mu szkodziła”. Dodatkowo sowieckie dowodzenie było słabe.

Cena za tę obronę była wysoka: 70% domów w mieście zostało zniszczonych, to więcej niż w Dreźnie, Hamburgu czy Berlinie. Dalej: „Blisko trzysta kilometrów ulic i dróg było nieprzejezdnych – pokrywało je ponad 8 milionów metrów sześciennych gruzu i popiołu. Osiemdziesiąt procent linii kolejowych i tramwajowych było zniszczonych. Wszystkie linie elektryczne i siedemdziesiąt procent linii telefonicznych było zerwanych.”

Z militarnego punktu widzenia obrona miasta nie miała sensu, wojna już była przegrana a efektem było kompletne zniszczenie Breslau. Ale dowodzący miastem gauleiter Hanke był zatwardziałym nazistą, który zabijał ludzi za samą wzmiankę o kapitulacji. Inna sprawa, że obrońców twierdzy ogarnął jakiś amok: woleli umrzeć z bronią w ręku, niż się poddać.

Miasto zostało ogłoszone twierdzą już 21 stycznia 1945 r. Wtedy władze nazistowskie wydały rozkaz pieszej ewakuacji kobiet i dzieci na zachód, w kierunku Kątów Wrocławskich. Na trzaskającym mrozie (-20 stopni) miał miejsce marsz śmierci: „Spośród 60 tysięcy osób, które odpowiedziały na wezwanie do ewakuacji, prawdopodobnie około 18 tysięcy zmarło.”

W lutym pierścień oblężenia zamknął się, jedyne połączenie ze światem zewnętrznym odbywało się poprzez lotnisko na Gądowie Małym. Trzy miesiące ciężkich walk ulicznych, obróciły miasto w perzynę. Wtedy też Niemcy zastosowali tzw. 'Wrocławską metodę' obrony: najpierw wypędzano mieszkańców z ich domów, a potem domy podpalano i wyburzano.

Szalonym pomysłem Hankego było stworzenie lotniska polowego na dzisiejszym Placu Grunwaldzkim, w tym celu tysiące ludzi burzyło domy wokół placu. Lotnisko zbudowano, za cenę wielu istnień ludzkich (3000 robotników przymusowych), ale lotów z niego odbyto bardzo mało.

Po zdobyciu miasta zapanował chaos, sowiecka armia zachowywała się jak zwykle: pijaństwo, gwałty rabunki, grabieże. Szalały bandy przestępców, kwitł szaber. Wśród Niemców zapanował głód, poza tym: „Ci, którzy nie umierali z głodu, umierali na tyfus, dyzenterię i dyfteryt.” A potem zaczęło się wysiedlenie Niemców, zakończone oficjalnie w 1947 r. Miasto stało się Wrocławiem, ale to już inna historia.

Książka jest przystępnie napisana, nieprzeładowana szczegółami militarnymi, sporo w niej wspomnień mieszkańców, naocznych świadectw potworności dziejących się w czasie oblężenia i po zdobyciu miasta. Dla mnie to jeszcze jeden dowód okropności wojny, tak dla żołnierzy, jak i (głównie) dla cywili.

Moja ocena:

Data przeczytania: 2024-05-21
× 24 Polub, jeżeli recenzja Ci się spodobała!

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki
Ostatnia twierdza Hitlera. Breslau 1945
2 wydania
Ostatnia twierdza Hitlera. Breslau 1945
Richard Hargreaves
8/10

W styczniu 1945 roku Armia Czerwona ze straszliwą furią przystąpiła do długo oczekiwanego ostatecznego ataku na Rzeszę. Breslau, stolica Śląska, stawił jednak zacięty opór i został ogłoszony przez ...

Komentarze
@gosiaprive
@gosiaprive · 24 dni temu
Znakomita recenzja! I kolejna interesująca książka o Wrocławiu, o której dowiaduję się od Ciebie. Trzeba przeczytać, tylko żeby jeszcze doba była dłuższa...
× 1
@almos
@almos · 24 dni temu
Dzięki bardzo :) książka rzeczywiście warta przeczytania.
× 1
Ostatnia twierdza Hitlera. Breslau 1945
2 wydania
Ostatnia twierdza Hitlera. Breslau 1945
Richard Hargreaves
8/10
W styczniu 1945 roku Armia Czerwona ze straszliwą furią przystąpiła do długo oczekiwanego ostatecznego ataku na Rzeszę. Breslau, stolica Śląska, stawił jednak zacięty opór i został ogłoszony przez ...

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki

Pozostałe recenzje @almos

Moskwa 2042
Nieco zwietrzała satyra na komunizm

Powróciłem po wielu latach do satyrycznego postapo Wojnowicza wydanego w 1986 r. Podczas pierwszej lektury książki w latach 90. myślałem sobie, że autor miał pecha, bo w...

Recenzja książki Moskwa 2042
Michael Fassbender. Biografia
Biografia aktora

Szybko przeczytana biografia wybitnego aktora irlandzkiego średniego pokolenia. Na mnie wywarła wielkie wrażenie jego rola w filmie 'Wstyd' Steve'a McQueena z 2011 r., w...

Recenzja książki Michael Fassbender. Biografia

Nowe recenzje

Mała Charlie
Mała i Woods
@guzemilia2:

Czekacie teraz na jakąś książkę, która dopiero zostanie wydana? Ja bardzo czekałam na książkę „mała Charlie” ze względ...

Recenzja książki Mała Charlie
Park Sztywnych
"Park sztywnych" Karolina Antczak
@Wiejska_bib...:

Bardzo radują mnie propozycje recenzji książek od samych autorów, wydawnictw czy też osób postronnych, bo to oznacza, ż...

Recenzja książki Park Sztywnych
Boże, Beata!
Genialna!
@maitiri_boo...:

Nie mam zbyt wiele do czynienia z książkowymi komediami, ale od czasu do czasu po nie sięgam. Tej książki byłam bardzo ...

Recenzja książki Boże, Beata!
© 2007 - 2024 nakanapie.pl