Dlaczego literaturoznawcy c(z)ytują kryminały? Schemat opowieści kryminalnej jako narzędzie teoretycznoliterackie

Istnieje rozpowszechnione przekonanie, że teoria literatury skupia się wyłącznie na arcydziełach, literaturoznawcy sięgają po kryminał niechętnie, a literatura popularna została odkryta przez badaczy niedawno. Choć jest w tym stwierdzeniu ziarno prawdy, to uważny ogląd dyskursu teoretycznoliterackiego ujawnia, że idea traktowania schematu kryminalnego jako przestrzeni do dyskusji o teorii gatunku, teorii literatury, teorii interpretacji lub szerzej – teorii poznania – jest obecna od początków jego istnienia. Autorka przygląda się tekstom takich badaczy, jak m.in. Wiktor Szkłowski, Roland Barthes czy Umberto Eco i pokazuje, w jaki sposób kryminał stał się w ich pracach użytecznym narzędziem objaśniania literatury, prezentowania problemów teoretycznych oraz dekonstruowania schematów myślowych. Rozważaniom tym towarzyszyło czytanie i cytowanie utworów kryminalnych, od nowel Edgara Allana Poego po utwory autorów zupełnie z kryminałem niekojarzonych: Stanisława Lema czy Alaina Robbe-Grilleta, od klasycznych brytyjskich powieści detektywistycznych po nordic noir.