Formacja 1910. Świadkowie nowoczesności

Seria KRYTYKA XX i XXI WIEKU. Tom 15

„W czasie zorganizowanej przez Katedrę Krytyki Współczesnej Wydziału Polonistyki UJ konferencji Formacja 19010 – świadkowie nowoczesności (Kraków, 18–20 października 2010) zadawaliśmy sobie przede wszystkim pytanie, czy istniało pokolenie 1910, czy też jest ono tylko fantazmatem badawczym. Myślę, że czytając zgromadzone w tej książce teksty, wygłoszone w trakcie trzech dni obrad, można powiedzieć, że nie był to tylko fantazmat, ale również problem badawczy, problem biograficzny, nad którym warto się wciąż zastanawiać.

W jakich formach zatem poznawaliśmy światopogląd tego pokolenia, skoro skłonni byliśmy uwierzyć, że ono w ogóle istniało? Poznaliśmy generację 1910 jako narrację, czyli jako pewną zbiorową opowieść o własnych losach, opowieść sformułowaną przez to właśnie pokolenie. Poznaliśmy to pokolenie jako określony projekt autobiograficzny, który dalej można rozwijać i rozbudowywać. Poznaliśmy to pokolenie jako przykład i jednocześnie dowód badawczy istnienia pewnej kategorii teoretycznoliterackiej, która okazuje się kategorią wciąż żywą i żywotną. Poznaliśmy to pokolenie z innej nieco strony – jako wspólnotę negatywną, która na podstawie pewnych sprzeczności wewnątrz tego ciała się rodzących potrafiła sformułować obraz jedności. Poznaliśmy to pokolenie jako diagnostów czasu zmiany, co wymusza rozpoznanie biografii tego pokolenia wobec czasu wojny.”
(Marta Wyka, fragm. Wstępu)