Bolesław Prus nie pozwala o sobie zapomnieć. Wygrywa z czasem, nowoczesnością i zmiennością mód. Zaskakuje pisarską sprawnością, poczuciem humoru i powagą w stawianiu kwestii społecznych. Nadaje imiona ludzkim losom, nazywa historyczne doświadczenia, wybiega myślą w przyszłość. W centrum tej książki znajdują się gatunki literackie przez Prusa uprawiane. W nich realizują się reguły i sposób postrzegania świata, ujmowania go w figury semantyczne, przypisywania mu znaczeń. Gatunki humorystyczne i obrazkowe, powieść realizmu klasycznego, powieść typu flaubertowskiego i realistyczna powieść historyczna są etapami wędrówki pisarza-realisty w poszukiwaniu prawdy o współczesnych, o każdym z nas.