Historia Izraela

Historia Izraela należy do najlepszych i najbardziej znanych jego prac. Pierwsze wydanie ukazało się w roku 1959 i od tego czasu dzieło to stało się podstawowym podręcznikiem dla wielu pokoleń seminarzystów i studentów. Stanowi ono jakby syntezę wcześniej wydawanych prac (G. Ricciotti: Dzieje Izraela, IW Pax 1956, i W.F. Albright: Od epoki kamiennej do chrześcijaństwa, IW Pax 1967), uzupełnioną podsumowaniem najnowszych badań i odkryć oraz własnych przemyśleń. Autor rozwijając swoją wizję dziejów Izraela od wędrówek jego przodków w 2 tysiącleciu przed Chr. aż do końca epoki Starego Testamentu, do powstania Machabeuszów, stara się przez cały czas zachowa obiektywizm i nie stosować innych kryteriów niż dane archeologiczne i historyczne oraz naukowa analiza dostępnych świadectw (zob. zwłaszcza Ekskursy). Materiał biblijny jak i dane naukowe Autor traktuje z jednakową powagą i porównuje je zgodnie z najnowszymi wymaganiami i odkryciami krytyki naukowej. Dzięki temu jego narracja jest spokojna, wyważona, pozbawiona jakiejkolwiek stronniczości i nadmiernej pewności siebie zarówno nonszalanckiego naukowca, jak i dogmatycznego wyznawcy. Ale historia Izraela, tak nierozerwalnie związana z religią, z judaizmem, nie możne nie nasuwa pytań natury religijnej i teologicznej, zwłaszcza o teologiczny horyzont owej historii, jej sens i kres. Oczekiwanie? Nadzieja? Rozczarowanie? Pyta tych nie da się uniknąć, ale rozstrzygnąć je musi, jak uważa Bright, nie historyk, ale każdy człowiek zgodnie z jego wewnętrzną wiarą. Książka Brighta, jak może żadna inna w tej dziedzinie, daje szansę, że każdy, kto j przeczyta, odpowie na te pytania zgodnie z własnym sumieniem i najlepszą wiarą, bez obawy, że odpowiedź obciążona będzie świadomie fałszywą informacją czy stronniczym manipulowaniem świadectwami.