Mury. Historia cywilizacji

"Wynalezienie murów postawiło ludzkość na rozwidleniu dróg. Jedna z nich prowadziła do skłonnej do rozczulań poezji, druga do mrukliwego militaryzmu. Ta pierwsza droga przy okazji wiodła także do wielu innych rzeczy – nauki, matematyki, teatru, sztuki – podczas gdy druga okazała się ślepą uliczką, która zmieniła wszystkich mężczyzn w żołnierzy, a całą pracą obarczyła kobiety."

Prawdopodobnie, gdybym zaczęła was przekonywać o wspaniałości starożytnych murów i ich ogromnym znaczeniu w dawnym świecie, nabralibyście wątpliwości. Bo przecież jak zwykła budowla z kamienia lub gliny, która ani trochę nie oddziałuje na ludzką wyobraźnię, mogłaby mieć tak ogromny wpływ na środowisko, w którym dziś żyjemy? Jak te pełniące jedynie funkcję obronną, obszerne kształty bez wyrazu, mogły stać się tematem ponad trzystustronicowego opracowania? Cóż, trzeba przyznać, że wczytując się w zawartość prostej w odbiorze książki Davida Frye'a podziw miesza się z niedowierzaniem, a mury nabierają zupełnie innego znaczenia.

Autor zabiera nas w zaskakującą podróż przez wehikuł czasu – docieramy do Mezopotamii, Aten, Sparty, Chin, a nawet do Berlina! Wszystkie te miejsca łączy to samo.. piękne krajobrazy i solidne lub mniej konstrukcje. Ale dlaczego tyle szumu wokół tych murów?
David Frye zasypuje nas ciekawostkami. Dowiadujemy się, że mury w dawnych czasach stawiono, by chronić społeczeństwo przed atakami barbarzyńców. Gdy nadchodziło zagrożenie – powstawał mur, nie powinno być...

Zaciekawiłam się zestawieniem słów w tytule. Mury i cywilizacja.

Kto budował mury? I dlaczego? Jak zmieniali się ludzie żyjący w obrębie murów? Czy życie w przestrzeni chronionej murem dało człowiekowi więcej korzyści czy szkody?

Ciekawe opowieści o murach od najdawniejszych czasów po współczesność. Mnie zainteresowały opowieści o Linii Maginota, skutkach porzucenia przez Gorbaczowa doktryny Breżniewa (szczególnie doktryna ograniczonej suwerenności) i ucieczce wschodnioniemieckich wczasowiczów z Węgier, o Murze Berlińskim… Myślę, że moja satysfakcja z lektury byłaby większa, gdyby znalazło się tu choćby wspomnienie o roli wyborów czerwcowych w Polsce…

Słuchając (interpretacja Wojciecha Chorążego) o wpływie murów na rozwój cywilizacji, myśli czytelnika kierowane są również w stronę budowania murów psychologicznych. Tych wokół siebie również. Jedyny minus książki, to zbyt wyraźna teza. Wolałabym, aby czytelnik sam odpowiedział sobie na pojawiające się pytania.