Odzyskanie niepodległości w listopadzie 1918 r. było więc prawdziwie historycznym zwycięstwem całego narodu, który w okresie niewoli, nigdy nie pogodził się z faktem utraty własnego państwa. Z chwilą narodzin II Rzeczypospolitej powstały przed nim nowe perspektywy rozwoju, a zarazem wyłoniły się przed ówczesnym pokoleniem trudne dylematy. (...) Znaczenie powstania nowego państwa uwydatniły się w wielu dziedzinach. II Rzeczypospolita, jak pokazał późniejszy bieg wydarzeń, stanowiła ważny okres w tysiącletniej tradycji państwa polskiego, w dziejach kształtowania się świadomości narodowej.