Traktat Lizboński, który właśnie wszedł w życie, ustanawia nową Unię Europejską i wprowadza nowy porządek prawny (nieznany przez Traktat prawem Unii). Likwiduje Wspólnoty i starą (nie mającą podmiotowości międzynarodowej) Unię oraz podział na filary. Modyfikuje strukturę i kompetencje instytucji oraz organów UE (również terminologię w tej sferze), a także rynek. Zmienia traktaty założycielskie (wprowadza nowy Traktat o Unii Europejskiej i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej) oraz treść i numerację ich przepisów, a jednocześnie ustala relację między dotychczasowym i nowym porządkiem prawnym. W istotny sposób koryguje ponadto przepisy i mechanizmy ochrony praw człowieka.