Syn swego kraju

Wznawiany obecnie „Syn swego kraju” to klasyczna pozycja nurtu murzyńskiego w literaturze USA, mocno osadzona w rzeczywistości społecznej końca lat trzydziestych i – jak zapewnia krytyka amerykańska – wyraźnie autobiograficzna. Sensacyjna akcja rozgrywa się w ciągu kilku kolejnych dni i przedstawia tragiczną historię murzyńskiego chłopaka z chicagowskich slumsów, który się staje mimowolnym zabójcą bogatej białej dziewczyny. Wright wyraziście maluje kontrast między światem milionerów, nie wiedzących nic o życiu Murzynów i obrażających ich chybioną filantropią, a światem czarnych, pozbawionych szans życiowych i próbujących się za wszelką cenę wyrwać ze swego getta. Uświęconym literą prawa racjom białych przeciwstawia poczucie krzywdy czarnego bohatera, kierującego się instynktem i niezdolnego pojąć mechanizmów, które go spychają na manowce zbrodni. Ostro zarysowane konflikty, świetne dialogi, narastające napięcie czynią z arcydzieła Wrighta świetną, emocjonującą lekturę. Wybitny amerykański pisarz murzyński Richard Wright (1908-1960) urodził się w Natchez w stanie Missisipi, znanym z rasizmu i reakcyjności. Był samoukiem. Wcześnie osierocony, wychowywany przez ubogich krewnych, część dzieciństwa spędził w sierocińcu. Jako młody chłopak wyjechał do Chicago i tam zarabiał na życie jako tragarz, goniec, robotnik. Następnie mieszkał przez dziesięć lat w Nowym Jorku, a pod koniec życia osiedlił się w Paryżu. Kariera pisarska Wrighta rozpoczęła się w roku 1938, kiedy to opublikował tom opowiadań „Uncle Tom’s Children” i zdobył Story Prize, nagrodę za najlepszy utwór napisany przez robotnika. Prawdziwą sławę i wielkie uznanie przyniosła mu wydana dwa lata później powieść „Syn swego kraju” (tłumaczenie polskie, PIW 1969). Ponadto ukazała się jeszcze po polsku druga powieść Wrighta, „Długi sen” (Czytelnik 1966).