Szczury; Przyobleka się w cienie

José Bianco należy do pokolenia pisarzy argentyńskich debiutujących w latach 30-tych i 40-tych, które wydało autorów takich, jak Enrique Anderson Imbert, Ernesto Sábato, Adolfo Bioy Casares, Julio Cortázar . Bianco jest przede wszystkim eseistą, blisko ćwierć wieku pracował w redakcji „Sur”, najważniejszego pisma literackiego w Argentynie. Jego wyprawy w dziedzinę literatury pięknej były nieliczne, lecz wszystkie uwieńczone sukcesem: w latach 1941 i 1943 publikuje dwa opowiadania: „Szczury”, a następnie „Przyobleka się w cienie”. W roku 1972 wydaje obszerną powieść o elementach autobiograficznych pt. „La perdida del reino”. W opowiadaniach, które dziś prezentujemy polskiemu czytelnikowi, narracja płynąca w spokojnym rytmie, pozbawiona tak charakterystycznych dla współczesnej prozy iberoamerykańskiej nowatorskich chwytów formalnych, odsłania rzeczywistość niezwykłą. W obu utworach w obręb realistycznego świata niepostrzeżenie wdziera się fantastyka. Nakładają się tu dwa światy: rzeczywistość obiektywna oraz rzeczywistość wyobrażona przez któregoś z bohaterów utworu, obie równoprawne, obie równie „realne”. Owa migotliwa i nieuchwytna granica pomiędzy rzeczywistością a imaginacją oraz autonomia tworów wyobraźni nie zezwalająca na ocenę, co się tu dzieje i kto istnieje „naprawdę”, a co jest jedynie marą i zmyśleniem, stanowi źródło oryginalności tych opowiadań. Precyzyjna, inteligentna konstrukcja, element zaskoczenia, niedomówienia – pozostawiające niejako czytelnikowi pole do współudziału w kształtowaniu nowelistycznego świata – dodają atrakcyjności tej niezwykłej książeczce.