Jarosław Rola i Zygmunt Rola w Tajemnicach Żuławki w sposób popularny przedstawili historię i pradzieje ziemi położonej nad Notecią w środkowym biegu tej rzeki. Książka kontynuuje cykl publikacji Zygmunta Roli z tajemnicą w tytule: Tajemnice katedry gnieźnieńskiej, Tajemnice Ostrowa Tumskiego i Tajemnicza Wielkopolska - ta ostatnia ukazała się pod jego redakcją. Tajemnice Żuławki chętnie przeczytają miłośnicy badań archeologicznych i historycznych. Dziesięć gawęd zawiera wiedzę o wynikach prac wykopaliskowych, prowadzonych w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku we wsi Żuławka Mała w gminie Wyrzysk na terenie Krajny (północna Wielkopolska).
Zaczęło się jesienią 1991 roku. Na dnie wyschniętego stawku w gospodarstwie Kowalskich znaleziono pradziejowe konstrukcje drewniane. Potem w tej wsi odkryto ślady kilkunastu faz osadniczych... Po kilku tysiącach lat ludzie postanowili przenieść się z okolic Żuławki Małej w pobliże Osieka, gdzie dzisiaj znajduje się skansen archeologiczno-etnograficzny.