Książka "Archeologia. Krótka historia" autorstwa Briana Fagana to fascynujący przegląd dziejów badań archeologicznych, skierowany zarówno do pasjonatów, jak i osób, które niewiele wspólnego mają z tą dziedziną nauki. Wydana przez wydawnictwo RM, stanowi część serii „Krótka historia”, której założeniem jest przedstawianie skondensowanych, ale treściwych opracowań popularnonaukowych na różne tematy, takie jak historia, nauka, kultura czy technologia. Każda z książek tej serii ma za zadanie w przystępny sposób przybliżyć kluczowe zagadnienia z wybranej dziedziny, zachęcając czytelnika do dalszego zgłębiania tematu. Jest to zatem swoiste wprowadzenie, które ma zachęcić nas do dalszych poszukiwań.
Brian Fagan to renomowany archeolog, profesor i autor licznych publikacji naukowych i popularnonaukowych, który potrafi pisać o archeologii z pasją i wciągającym stylem. W „Archeologii. Krótkiej historii” Fagan prowadzi czytelnika przez kluczowe odkrycia archeologiczne, od starożytnych cywilizacji po współczesne metody badań. Jednym z najciekawszych wątków dla mnie osobiście, była historia odkrycia Niniwy – miasta o niezwykłej historii, które było stolicą potężnego imperium asyryjskiego. Odkrycie Niniwy stanowiło przełom w rozumieniu starożytnego Bliskiego Wschodu i zainspirowało liczne badania nad dawnymi cywilizacjami tego regionu.
Fagan z dużą dokładnością opisuje, jak wyglądały wczesne ekspedycje archeologiczne, zazwyczaj organizowane przez amatorów, którzy w swych poszukiwaniach łączyli elementy przygody i nauki. Historia odkrycia Niniwy, dokonana przez badaczy takich jak Austen Henry Layard, jest przedstawiona jako dowód na to, jak pasja i intuicja, ale czasem też szczęśliwy przypadek, mogą prowadzić do wielkich odkryć. Layard, nie będąc zawodowym archeologiem, ale zafascynowany dawnymi cywilizacjami Mezopotamii, rozpoczął wykopaliska w rejonie Mosulu i natrafił na ruiny pałacu asyryjskiego króla Sennacheryba, w których znaleziono liczne reliefy i inskrypcje. Dla współczesnych Europejczyków odkrycie to było prawdziwą rewolucją, rzucającą światło na bogactwo kultury Asyrii i technologię budowlaną tamtej epoki.
Książka nie ogranicza się jednak do pojedynczych odkryć. Fagan przedstawia także rozwój metod badawczych – od amatorskich wykopalisk po współczesne techniki datowania radiowęglowego i analizy DNA. Pokazuje, jak zmieniały się podejścia badawcze i jak archeologia zyskała status profesjonalnej nauki, posługującej się rygorystycznymi metodami badawczymi. Szczególnie interesujące są wątki związane z problemami etycznymi, jakie wiążą się z archeologią, np. z prawem do dziedzictwa kulturowego czy ochroną miejsc świętych dla lokalnych społeczności.
Styl Fagana jest przystępny i angażujący, a autor wyraźnie podkreśla swoją fascynację badaniami przeszłości. Książka jest napisana z myślą o szerokim gronie czytelników, co sprawia, że nawet bardziej zaawansowane techniczne szczegóły są przedstawione w sposób zrozumiały. Autor porusza wiele zagadnień, które sprawiają, że archeologia przestaje być kojarzona jedynie z przeszłością – Fagan udowadnia, że jest to nauka pełna wyzwań, etycznych dylematów i stale rozwijających się technologii.
"Archeologia. Krótka historia" to idealna lektura dla osób, które chcą zyskać szeroką perspektywę na historię badań archeologicznych oraz zrozumieć, jak wiele odkryć zawdzięczamy zarówno profesjonalnym archeologom, jak i ludziom, którzy po prostu szukali przygód i śladów dawnych cywilizacji. Czekam na więcej publikacji z serii "Krótka historia".
Jedyny minus to brak przypisów i bibliografii. Akurat w przypadku tego rodzaju książek, które mają nas zachęcić do dalszych poszukiwań i weryfikacji danych, byłoby to dużym ułatwieniem.
Książka z Klubu Recenzenta serwisu nakanapie.pl.