Zofia Kielan-Jaworowska

Prof. dr hab. Zofia Kielan-Jaworowska (1925-2015) - profesor Polskiej Akademii Nauk i Uniwersytetu w Oslo. W latach 1961-1983 dyrektor Instytutu Paleobiologii im. Romana Kozłowskiego PAN w Warszawie, a w latach 1987-1995 profesor paleontologii Uniwersytetu w Oslo, członek PAN. W roku akademickim 1943/1944, podczas okupacji niemieckiej, studiowała zoologię na nielegalnym Uniwersytecie Warszawskim. Była też członkinią tajnego zgrupowania harcerskiego Szare Szeregi i brała udział w Powstaniu Warszawskim jako sanitariuszka. W 1949 roku ukończyła studia na Uniwersytecie Warszawskim, uzyskując tytuł magistra filozofii w zakresie zoologii ze specjalizacją w paleontologii; w 1953 roku uzyskała stopień doktora, a w 1961 roku - profesora. Na początku działalności naukowej zajmowała się badaniem bezkręgowców paleozoicznych: trylobitów, a następnie aparatów szczękowych wieloszczetów (Annelida, Polychaeta). W latach 1963-1971 zorganizowała 8 Polsko-Mongolskich Wypraw Paleontologicznych do Mongolii (i kierowała w terenie sześcioma z nich), które zebrały dużą kolekcję późnokredowych dinozaurów i innych gadów oraz kredowych i trzeciorzędowych ssaków. Od około 1965 roku podjęła badania wczesnych ssaków z kredy Mongolii i innych ssaków mezozoicznych z różnych części świata. Jej główne zainteresowania dotyczą osteologii, anatomii funkcjonalnej, ewolucji mózgu, stosunków filogenetycznych między różnymi grupami wczesnych ssaków i rozprzestrzeniania się ssaków w mezozoiku. Autorka lub współautorka ponad 220 artykułów naukowych i 8 książek opublikowanych w językach polskim, angielskim i czeskim. Najważniejszą z nich jest obszerne kompendium napisane we współautorstwie z R. Cifellim i Zhe-Xi Luo: "Mammals from the Age of Dinosaurs: Origins, Evolution, and Structure", które ukazało się w 2004 roku nakładem University of Columbia Press.