Ateny-Sparta 431-404 p.n.e.

Wojna peloponeska, która wybuchła w 431 roku p.n.e., była największą i najdłuższą z wojen, jakie toczyli starożytni Grecy. W trwających przez ponad ćwierć wieku zmaganiach Aten ze Spartą wzięła udział większość greckich państw-miast. Szacuje się, że działania wojenne pochłonęły ponad 10% ludności Hellady. Świadek i historyk tej wojny Tukidydes pisał: „tyle cierpień przypadło w udziale Hellenom, ile nigdy przedtem w równie długim okresie. Nigdy bowiem przedtem nie zdobyli i nie zamienili w pustynię tylu miast ani barbarzyńcy, ani sami Grecy walczący przeciw sobie”.

Konflikt miał charakter totalny. Był prowadzony na wyniszczenie przeciwnika i do ostatecznego zwycięstwa. Szala przechylała się raz na jedną, raz na drugą stronę, a Sparta zawdzięczała zwycięstwo w równej mierze szczęśliwemu przypadkowi, jak i niewybaczalnym błędom popełnionym przez Ateńczyków. Zmienne losy wojny peloponeskiej barwnie przybliża czytelnikom profesor Ryszard Kulesza, znawca dziejów starożytnej Grecji, z Uniwersytetu Warszawskiego.