Ballada o miasteczku

 

Grigorij Kanowicz to ostatni już pisarz, który z własnej pamięci opisuje świat żydowskich miasteczek we wschodniej Europie. Czyni to z niebywałą zmysłową plastycznością, nadając temu światu wiarygodność. To pozwala mu rzeźbić ludzkie losy w materiach przyrody i społecznych stosunków. Dzięki temu żydowski świat duchowy może być wskrzeszany w całym swoim bogactwie i niepowtarzalności. Polski czytelnik mógł poznać jego najważniejsze książki: Koziołek za dwa grosze, Łzy i modlitwy głupców, Nie odwracaj twarzy od śmierci, Park niepotrzebnych Żydów. 

Ballada o miasteczku to autobiograficzna powieść dziewięćdziesięcioletniego już dzisiaj pisarza. Ugruntowują się w niej wszystkie fabuły jego poprzednich książek, tu też odszukać można źródła tak specyficznie żydowskiej mądrości jego prozy, ich dramatycznego duchowego klimatu przedziwnie idącego w parze z losem, na który trzeba się godzić. Dopiero poznanie Ballady o miasteczku, będącej nade wszystko portretem matki autora, pozwoli na naprawdę głębokie wejście w świat jego poprzednich dzieł. Jest to książka dla powieściopisarstwa Grigorija Kanowicza niejako założycielska. 

Piotr Matywiecki