Dlaczego życie płynie szybciej, gdy się starzejemy

Pamięć autobiograficzna nie przedstawia szczególnie ważnego badań dla psychologii uniwersyteckiej, ponieważ z trudnością poddaje się mierzalnym procedurom badawczym. Tym bardziej jest jednak fascynująca dla laików, gdyż pytania z nią związane są tyleż konkretne, co intrygujące. Oto kilka ich przykładów: skąd bierze się zjawisko deja vu; dlaczego czas wydaje się upływać szybciej, gdy się starzejemy: dlaczego w starszym wieku pamiętamy lepiej zdarzenia młodości niż wydarzenia poprzedniego miesiąca: jak to się dzieje, że w chwili zagrożenia śmiercią widzimy całe swoje życie przesuwające się przed naszymi oczami ? Douwe Draisma, psycholog z uniwersytetu w Groningen, pokazuje, w jaki sposób pytania te stoją dzisiaj otworem przed psychologią naukową, nie tracąc nic ze swojej tajemniczości od czasów, kiedy zmierzyli się z nimi pierwsi badacze. Jego książka jest w pewnym sensie hołdem złożonym dziewiętnastowiecznym pionierom psychologii, którzy traktowali swoją dziedzinę jak praktyczną wiedzę o życiu, podejmującą najbardziej żywe i najbardziej frapujące problemy ludzkiej psychiki. Pod jego piórem psychologia ponownie zamienia się w ten rodzaj syntezy wiedzy i sztuki, jaki jest wymagany, aby mierzyć się z problemami, które są konkretne i bliskie, ale umykają współczesnym narzędziom badawczym. Draaisma sięga także do literatury, pokazują, jak wiele do zrozumienia ludzkiego umysłu mogą wnieść znakomici, spostrzegawczy pisarze. Na kartach jego książki Proust, Mann i Borges wypowiadają się na równych prawach z Wundtem, Fechnerem, Heymansem oraz ich dzisiejszym naukowymi spadkobiercami. W rezultacie otrzymujemy fascynujące rozkazania na temat zjawisk pamięci autobiograficznej, wyłożone w sposób błyskotliwy i zrozumiały - w sposób, w jaki pisać może tylko autor, kto doskonale zna i kocha swój temat. Książka była nominowana do najważniejszej na świecie nagrody dla książek popularnonaukowych aventis Prizes for Science Books 2005.