Edward Dembowski (1822-1846)

Były spiskowiec, działacz radykalnego ruchu niepodległościowego, filozof, krytyk literacki. Syn bogatego ziemianina, dygnitarza Królestwa Polskiego, kasztelana Leona Dembowskiego, nazywany z racji działalności i poglądów "czerwonym kasztelanicem". Około 1840 wstąpił do Związku Narodu Polskiego i działał aktywnie w jego ogniwie warszawskim. Własnym sumptem wydawał Przegląd Naukowy, pismo związane z gronem młodej, niepodległościowej inteligencji. Zagrożony aresztowaniem, schronił się w Księstwie Poznańskim, gdzie nawiązał kontakty ze Związkiem Plebejuszy. Wraz z tą organizacją przygotowywał na 1844 rok powstanie trójzaborowe. Działał wśród młodzieży studenckiej i robotniczej Lwowa i tuż przed wybuchem rewolucji krakowskiej w 1846 roku wśród chłopów podkrakowskich wsi. W czasie rewolucji sekretarz dyktatora J. Tyssowskiego. Zginął od kuli austriackiej, wychodząc na czele procesji naprzeciw wojska i zrewoltowanych chłopów.