EWOLUCJA ŚWIADOMOŚCI

Czy zwierzęta mają świadomość? Kiedy niemowlęta zaczynają odczuwać ból? Jaką funkcję pełni świadomość? Jakie dowody pozwoliłyby rozstrzygnąć te kwestie? Autor analizuje te zagadnienia, omawiając wyniki badań psychologów w tak różnych dziedzinach, jak procesy poznawcze u zwierząt, nieświadome uczenie się i postrzeganie u ludzi, amnezja wczesnodziecięca, teoria umysłu naczelnych oraz istota przyjemności i bólu. Dane eksperymentalne osadza w kontekście teoretycznym, przedstawiając rozwój (od Platona do Penrose?a) koncepcji świadomości u zwierząt i ludzi. Pojawiają się tu dwie kwestie: po pierwsze, zdolność do wytworzenia języka stanowi podstawowy czynnik odróżniający człowieka od pozostałych gatunków; po drugie, nie ma żadnego dowodu, że jakikolwiek gatunek oprócz człowieka dysponuje świadomością, nie odkryto też żadnej niewątpliwej funkcji, którą świadomość miałaby pełnić. Na koniec przedstawia w zarysie nowatorskie ujęcie funkcjonalne, według którego rozwój zdolności językowych umożliwia powstawanie u niemowląt pojęcia ?ja?, co może stanowić warunek konieczny pojawienia się świadomości.