Finanse lokalne w warunkach decentralizacji finansów publicznych

Praca poświęcona jest problematyce decentralizacji finansowej w systemie finansów publicznych w Polsce. Zaprezentowano w niej przegląd najnowszych rozwiązań w zakresie dochodów jednostek samorządu lokalnego (gmin i powiatów), które przyniosła ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego z 2003 r. (weszła w życie od 01.01.2004 r.). Praca składa się z części teoretycznej oraz praktycznej. W części teoretycznej obszernie omówiono narzędzia polityki finansowej jednostek samorządu lokalnego i ich ewolucję w ostatnich latach, a także funkcjonujący w zakresie finansów publicznych system finansów samorządowych. Rozdziały dotyczące tego problemu mają szeroką podbudowę prawną. Towarzyszy im także analiza krytyczna omawianych instrumentów finansowych. System budżetowy zaprezentowano w aspekcie ostatnich rozwiązań prawnych (rachunki dochodów własnych). Druga część to analiza procesu przekazywania zadań i środków do jednostek samorządowych na przykładzie miasta funkcjonującego na prawach powiatu - Włocławka. Na jego przykładzie przedstawiono, jak praktycznie realizowana jest zasada adekwatności (chodzi o adekwatność przekazywanych zadań i środków do ich wykonania). Wreszcie ostatni rozdział to analiza finansowa 50 jednostek samorządowych, zaprezentowana na szerokiej podbudowie statystycznej. Materiały te pokazano w formie kilkudziesięciu tabel oraz części opisowej. Dokumentują one kształtowanie się samodzielności finansowej gmin, miast-gmin i powiatów (odrębnie także powiatu grodzkiego). Wyliczono wskaźniki samodzielności dochodowej i wydatkowej jednostek samorządowych oraz skomentowano, jak one się kształtują. Poza tym zaprezentowano system dochodów samorządowych w ujęciu dynamicznym, odpowiednio to komentując. W zakończeniu opracowania sformułowano szereg konkluzji i wniosków wynikających z powyższych analiz systemu publicznych dochodów samorządowych.