Kierunki zmian w sektorze finansów publicznych w Polsce po wejściu do Unii Europejskiej

Opracowanie jest zbiorem sześciu esejów z zakresu finansów sektora publicznego. Pierwszych pięć artykułów to rezultat prac prowadzonych w 2005 r. przez grupę pracowników Katedry Skarbowości KES w ramach badań statutowych „Kierunki zmian w sektorze finansów publicznych w Polsce po wejściu do UE”. W ostatnich latach autorzy corocznie podejmowali próbę zgłębiania różnych aspektów finansów sektora publicznego zgodnie ze swoimi szerszymi, w niektórych przypadkach od lat prowadzonymi badaniami. W roku 2005, tak jak i w kilku poprzednich latach, miałem zaszczyt być kierownikiem naukowym tych badań. Esej załączony w tym zbiorze jako ostatni to przysługa, którą zrobił nam Profesor Krzysztof Jarosiński, godząc się wystąpić razem z nami, mimo że swoje prace nad finansami sektora publicznego prowadzi samodzielnie. Miejmy nadzieje, że będzie to początek naszej bliższej przyszłej współpracy.

Prezentowane eseje łączy to, że poruszane w nich zagadnienia są ściśle związane z finansami sektora publicznego i zasadniczo wszystkie dotyczą bezpośrednich lub pośrednich konsekwencji obecności Polski w Unii Europejskiej. Finanse sektora publicznego to bardzo obszerna i złożona merytorycznie problematyka. Mówiąc „polityka fiskalna”, mamy na myśli w szczególności:

• strukturę dochodów podatkowych, tj. jakie źródła podatkowe oraz niepodatkowe i w jakich proporcjach służą uzyskiwaniu koniecznych dochodów sektora publicznego; • strukturę wydatków sektora publicznego, zwłaszcza w podziale na wydatki eksploatacyjne i inwestycyjne; • zakres finansowej swobody i niezależności jednostek samorządu terytorialnego, po stronie dochodów, wydatków i salda; • politykę fiskalną w zakresie salda, a zwłaszcza salda pierwotnego, która określa tzw. „nastawienie w polityce fiskalnej”;,br> • politykę w zakresie finansowania deficytu sektora publicznego i długu publicznego, w szczególności w podziale na krajowe i zagraniczne źródła oraz instrumenty finansowe wykorzystywane do tego finansowania.