Publikacja bogato ilustrowana (ryciny, wykresy, schematy, liczne tabele). Stanowi znakomity podręcznik dla studentów kierunków studiów: biologia, rolnictwo, ogrodnictwo, leśnictwo, ochrona środowiska, biotechnologia, a także dla doktorantów i młodych pracowników nauki. Zawiera bogaty zestaw interdyscyplinarnej wiedzy z zakresu botaniki, mikologii, bakteriologii i wirusologii, z drugiej zaś strony z zakresu cytologii, fizjologii, genetyki, biochemii, biologii molekularnej, immunologii, fitopatologii itd. SPIS TREŚCIPrzedmowaCZĘŚĆ PIERWSZA. WARUNKI NATURALNE1. Komórki i organelle w warunkach naturalnych (Adam Woźny, Krystyna Przybył) 1.1. Komórki prokariotyczne1.1.1. Prokarionty i eukarionty1.1.2. Fitoplazmy i spiroplazmy1.1.3. Bakterie1.2. Komórki eukariotyczne1.2.1. Ogólna charakterystyka komórki eukariotycznej1.2.2. Komórki roślinne1.2.2.1. Wprowadzenie1.2.2.2. Ściana komórkowaEtapy powstawania ściany komórkowej 29 * Ogólna budowa ściany 32 * Ważniejsze funkcje ściany 32 * Zmiany wywołane przez czynniki stresowe i patogeny 331.2.2.3. Błona komórkowaBudowa i właściwości błon biologicznych 33 * Błona komórkowa i jej funkcje 361.2.2.4. CytoplazmaCharakterystyka ogólna 40 * Aktywność biochemiczna cytoplazmy 411.2.2.5. Cytoszkielet1.2.2.6. Jądro komórkoweMorfologia i ultrastruktura jądra interfazowego 43 * Chromosomy interfazowe (chromatyna) i podziałowe 45 * Jąderko 46 * Wybrane funkcje jądra komórkowego 47 * Transport białek do jądra 47 * Niektóre cechy odróżniające podział mitotyczny komórki roślinnej od zwierzęcej 491.2.2.7. System błon wewnętrznychRetikulum endoplazmatyczne 50 * Aparat Golgiego 54 * Wakuole 601.2.2.8. MitochondriaBudowa mitochondriów 65 * Transport przez błonę wewnętrzną 70 * Import białek do mitochondriów 71 * Niektóre cechy swoiste dla mitochondriów roślinnych 721.2.2.9. PlastydyStrukturalne składniki wspólne dla plastydów 73 * Podstawowa droga rozwojowa chloroplastu 74 * Podział (namnażanie się) plastydów 74 * Wybrane funkcje otoczki plastydowej 76 * Wybrane biosyntezy odbywające się z udziałem otoczki 78 * Charakterystyka ważniejszych typów plastydów 79 * Częściowa autonomia genetyczna plastydów 841.2.2.10. Peroksysomy Klasyfikacja funkcjonalna i ważniejsze funkcje peroksysomów roślinnych 861.3. Komórki grzybowe 2. Wirusy, wiroidy, priony (Krystyna Przybył)2.1. Cechy odróżniające wirusy od innych organizmów2.2. Budowa wirusów i ich klasyfikacja2.3. Cykle rozwojowe wirusów; bakteriofagi, wirusy roślinne, wirusy zwierzęce i retrowirusy2.3.1. Bakteriofagi 2.3.2. Wirusy roślinne2.3.3. Wirusy zwierzęce 2.3.4. Retrowirusy 2.4. Wiroidy 2.5. PrionySkorowidz rzeczowy CZĘŚĆ DRUGA. WARUNKI STRESU3. Komórka w warunkach stresu środowiskowego3.1. Biotyczne czynniki stresowe (Krystyna Przybył)3.1.1. Stadia rozwoju choroby3.1.1.1. Wnikanie patogenów i nawiązanie kontaktu z rośliną gospodarzem3.1.1.2. Makroskopowe i mikroskopowe zmiany chorobowe3.1.2. Reakcje odporności 3.1.2.1. Reakcja nadwrażliwości3.1.2.2. Strukturalne i fizyczne bariery3.2. Abiotyczne czynniki stresowe3.2.1. Stres deficytu wodny (Tomasz Wyka)3.2.1.1. Właściwości i rola wody w komórce3.2.1.2. Stosunki wodne w komórce Potencjał wody 33 * Diagram Hóflera 35 * Jak wykrywamy stres wodny? 373.2.1.3. Procesy fizjologiczne w komórce w warunkach deficytu wodyWzrost 37 o Podziały komórkowe 42 * Fotosynteza C3 43 * Fotosynteza CAM 48 * Oddychanie 50 * Metabolizm azotu 513.2.1.4. Sygnalizacja stresu wodnego i mechanizmy obronneSygnalizacja suszy 53 * Geny indukowane przez suszę 573.2.1.5. Tolerowanie desykacji 3.2.1.6. Komórki szparkowe 3.2.1.7. Tkanki wodne3.2.1.8. Związki z innymi rodzajami stresu3.2.2. Wybrane gazowe czynniki stresowe - SO2, NO* i O3 (Adam Woźny)3.2.2.1. Wprowadzenie3.2.2.2. Reakcje komórki roślinnej na dwutlenek siarkiŹródła dwutlenku siarki 81 * Pobieranie, metabolizm i toksyczność SO2 82 * Długodystansowy transport siarki pochodzącej z SO2 87 * Współzależność między siarką "pędową" i procesami zachodzącymi w komórkach korzenia 89 * Mechanizmy odporności na nadmiar SO2 893.2.2.3. Reakcje komórki roślinnej na tlenki azotuŹródła tlenków azotu, pobieranie przez rośliny 90 * Toksyczność, metabolizm i detoksyfikacja tlenków azotu 913.2.2.4. Reakcje komórki roślinnej na ozonŹródła ozonu 93 * Pobieranie i objawy wywołane przez ozon 94 * Toksyczność 97 * Mechanizmy obronne i naprawcze 993.2.3. Metale śladowe (Magdalena Krzesłowska)3.2.3.1. Metale ciężkie - metale śladowe3.2.3.2. Pobieranie metali i ich transport wewnątrz komórkiEndocytoza i dyfuzja 104 o Wnikanie i transport metali w komórce na skutekaktywności transporterów błonowych 1063.2.3.3. Wybrane przejawy toksyczności metali w komórce Generowanie reaktywnych postaci tlenu i wolnych rodników -stres oksydacyjny 118 * Zaburzenia błon biologicznych 124 * Oddziaływanie na fotosyntezę 125 * Oddziaływanie na oddychanie mitochondrialne 129 * Oddziaływanie na stosunki wodne 131 * Odziaływanie na odżywianie mineralne 131 * Odziaływanie na kwasy nukleinowe i białka 132 * Hamowanie wzrostu 134 * Lokalizacja metali w komórce oraz zaburzenia jej ultrastruktury 1363.2.3.4. Odporność komórek roślinnych na stres spowodowany obecnością metali śladowychRośliny odporne i wrażliwe, mechanizmy unikania i tolerowania stresu 141 * Mikoryza 143 * Wydzielanie substancji chelatujących metale do ryzosfery 146 * Ściana komórkowa 147 * Synteza kalozy 148 * Kontrola pobierania metali 149 * Neutralizacja aktywności jonów metali przez chaperony i chelatory oraz ich sekwestracja w wakuoli 149 * Naprawa uszkodzeń w komórce 157 * Ekspresja niektórych genów związanych z odpornością komórki na metale 1573.2.3.5. Reakcje obronne komórki na obecność metali śladowych3.2.3.6. Fitoremediacja3.2.4. Stres solny (Adam Woźny)3.2.4.1. Wprowadzenie3.2.4.2. Bezpośrednie skutki zasoleniaAktywność enzymatyczna 167 * Zakłócenie równowagi pokarmowej 167 * Zaburzenia w obrębie błon 168 * Zmiany w procesach metabolicznych 1683.2.4.3. Pośrednie skutki zasoleniaStosunki wodne 169 * Ograniczenie dostępności substancji pokarmowych - efekt uboczny zasolenia 170 * Stres oksydacyjny 1713.2.4.4. Mechanizmy umożliwiające dostosowanie się rośliny do zasoleniaWykluczanie soli 171 * Przemieszczanie soli wewnątrz organizmu 173 * Usuwanie nadmiaru soli 173 * Rozcieńczenie roztworu soli, sukulencja 178 * Kompartmentacja soli 178 * Tolerancja na zasolenie 1803.2.4.5. Geny tolerancji na zasolenie. Inżynieria genetycznaOdbiór i transdukcja sygnału 185 * Geny i białka indukowane zasoleniem 187 * Podsumowanie 190Skorowidz rzeczowy