Koncesjonowany nacjonalizm. Zjednoczenie Patriotyczne Grunwald 1980-1990

Przemysław Gasztold-Seń, Koncesjonowany nacjonalizm. Zjednoczenie Patriotyczne Grunwald 1980–1990, Warszawa 2012, 446 s. (seria „Monografie”, t. 77) Zjednoczenie Patriotyczne „Grunwald” skupiało w swoich szeregach najzagorzalszych przeciwników „Solidarności”. Członkowie ugrupowania za cel swoich propagandowych ataków obrali zwłaszcza opozycjonistów wywodzących się z Komitetu Obrony Robotników. „Grunwald” miał przyzwolenie kierownictwa PZPR na publiczne głoszenie haseł nacjonalistycznych, ksenofobicznych i antysemickich. Stowarzyszenie, na którego czele stał znany reżyser Bohdan Poręba, próbowało w okresie karnawału „Solidarności” wykorzystać schemat nagonki antysemickiej znanej z Marca ‘68. W trzynastą rocznicę wydarzeń marcowych założyciele „Grunwaldu” zorganizowali wiec przed byłym gmachem Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, podczas którego przestrzegali przed siłami „syjonistycznymi” w „Solidarności”. Komunistyczny reżim nie wahał się wykorzystywać kontrowersyjnych akcji „Grunwaldu”, a ugrupowanie to swobodnie działało do końca PRL. Było taktycznie przydatne dla ekipy gen. Wojciecha Jaruzelskiego, która w grze politycznej z opozycją instrumentalnie posługiwała się nacjonalizmem i antysemityzmem. Książka nagrodzona w XV edycji konkursu prac magisterskich im. Jana Józefa Lipskiego Autor został laureatem Nagrody Historycznej tygodnika „Polityka” w kategorii debiutów (2013) SPIS TREŚCI Wstęp 1. Geneza i powstanie organizacji Problemy z genezą „Grunwaldu” Nacjonalizm w komunizmie? Przejawy nacjonalizmu w PRL Lewica narodowa a dogmatycy Inspiracje Powstanie „Grunwaldu” Zebranie założycielskie i rejestracja Zjazdy w Olsztynie i Warszawie Siedziba „Grunwaldu” Liczebność Zjednoczenia W okresie stanu wojennego „Grunwald” a Ministerstwo Spraw Wewnętrznych 2. Wokół demonstracji 8 marca 1981 Przygotowania władz do uroczystości marcowych na UW Wiec na Uniwersytecie Warszawskim Demonstracja „Grunwaldu” przed siedzibą MBP Skutki i reperkusje Reakcja aparatu partyjnego Reperkusje międzynarodowe Środowiska opozycyjne wobec „Grunwaldu” Polscy Żydzi wobec „Grunwaldu” Społeczeństwo krytykuje „Grunwald” „Należy ludziom otworzyć oczy” – epizod płk. Zygmunta Waltera-Jankego Z KIK do „Grunwaldu” – przypadek Kazimierza Studentowicza „Grunwald” a tygodnik „Rzeczywistość” „Gratulacje od M. Bormanna i dr. Mengełe”, czyli sprawa operacyjnego sprawdzenia kryptonim „Kobra” Groźby wobec działaczy Zjednoczenia – sprawa Zenona Łobacza Sympatycy „Grunwaldu” 3. Program i działalność Program wychowania patriotycznego Wykorzystanie telewizji, radia, własnej prasy i wydawnictw Udział w życiu politycznym Antysyjonizm – antysemityzm Anty-KOR Antyniemieckość Kontakty zagraniczne Spory i kłótnie wewnątrz „Grunwaldu” Wersja Bohdana Poręby Działania grupy Ciesiołkiewicza Tygodnik „Polityka” a walki frakcyjne w „Grunwaldzie” MSW wobec sporów w „Grunwaldzie” Od stabilizacji do rozpadu Zakończenie Summary Wykaz skrótów Bibliografia Indeks osób