Tom przedstawia po raz pierwszy całą zachowaną korespondencję Wincentego Pola. Ten zapomniany dziś autor ?Mohorta? i ?Pieśni o ziemi naszej?, uważany przed 150 laty za ?wieszcza?, jest niewątpliwie jednym z najbardziej kontrowersyjnych poetów romantyzmu. W prezentowanej korespondencji bardzo przejrzyści i jednoznacznie formułuje swą misję strażnika przeszłości. Wychowawca kolejnych pokoleń doby niewoli wskazuje na potrzebę zachowania historycznej ciągłości. Posiadając niezwykła łatwość rymowania, wskrzesza i utrwala przeszłość narodową, tak by się stała balsamem dla najszerszego kręgu odbiorców.