Melancholia to jeden z najistotniejszych obrazów w twórczości Jacka Malczewskiego i zarazem jeden z najbardziej znaczących w polskiej kulturze. Choć pomysł monografii dzieła jest tym, co leży u podstaw tej książki, to interesuje nas raczej przybliżenie obrazu Malczewskiego niż rozmaitych metod historii sztuki.