Opis

Nareszcie polski inteligent otrzymał pasjonującą książkę o "pierwszym prezydencie Ukrainy", historyku i pisarzu, którego rolę przyrównuje się do tej, jaką wcześniej odegrał w dziejach Polski Joachim Lelewel.

(Prof. Jerzy Borejsza, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej)

Praca poważna i bardzo w Polsce potrzebna, która ukazuje postać o kluczowym znaczeniu dla zrozumienia ideologii nowoczesnego nacjonalizmu ukraińskiego.

(Prof. Andrzej Walicki, członek rzeczywisty PAN)

Adamski pokazuje czytelnikowi, jak czołowa intelektualna i polityczna postać Ukrainy sto lat temu widziała centralne wyzwania stojące przed jej narodem ze szczególnym uwzględnieniem relacji z Polską i Polakami. Czytelnik polski - ale także i ukraiński! - dowie się wiele nowego o Hruszewskim, jego poglądach i działaniach. Dzięki temu zrozumie, jak wiele się zmieniło od tamtych czasów i to nie tylko w stosunkach polsko-ukraińskich.

(Prof. Roman Szporluk)

Mychajło Hruszewski (1866–1934) był jednym z najważniejszych ukraińskich bohaterów narodowych; to postać, która wzbudzała wśród Polaków ogromne kontrowersje. Postrzegano go raz jako "hajdamakę w todze", innym razem zaś jako niebezpiecznego socjalistycznego radykała, chcącego zdobyć poparcie mas sposobami, które mogły zdestabilizować sytuację społeczną w regionie na wiele lat. Urodził się w Chełmie, uczył się w Tbilisi i Kijowie, w wieku 28 lat został profesorem historii Uniwersytetu Lwowskiego. W 1917 roku stanął na czele Ukraińskiej Republiki Ludowej, walczącej z bolszewikami o niepodległość, później poparł Rosję Sowiecką w wojnie z Polską i Ukrainą. Wywarł ogromny wpływ na świadomość historyczną Ukraińców.

Spis treści

Rozdział I
Rozważania wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Dlaczego Hruszewski? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Naród i nacjonalizm jako klucz interpretacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Pozostałe założenia metodologiczne, źródła oraz dotychczasowy stan badań . . . . 24

Rozdział II
Droga ku Rusi-Ukrainie. Dzieciństwo, młodość i źródła światopoglądu . . . . 34
Z Chełma na Kaukaz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Czy istnieli Ukraińcy w XIX w.? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Młodość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
Cień Wielkich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

Rozdział III
„Zapiewajło hajdamacki” czy „ruski patriota”? Działalność naukowa i społeczna w Galicji . . . . 74
Praca na uniwersytecie i w ukraińskich instytucjach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
Stosunki z polskimi elitami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Walka o ukraińską edukację . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
Wizja narodu i jego terytorium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Ocena stosunków polsko-ukraińskich w Galicji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
Inne aspekty „kwestii polskiej” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
Reakcje Polaków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Działalność na rosyjskiej Ukrainie. Konflikt z galicyjskimi elitami . . . . . . . . . . . . 170

Rozdział IV
W wichrze rewolucji. Hruszewski w latach 1914–1934 . . . . . . . . . . . . . 177
Ścigany w Austrii. Więziony w Rosji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
Ukraiński Waszyngton . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
Na emigracji wewnętrznej i zewnętrznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Sowiecki epilog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241

Rozdział V
Służba nauce czy polityce? Hruszewski jako historyk i jego polscy polemiści . . 251
Wizja dziejów stosunków polsko-ukraińskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
Reakcje polskich badaczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
Hruszewski replikuje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311

Zakończenie.
Cena wyborów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . 342
Indeks osób . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . 363

Data wydania: 2011-11-22

ISBN: 978-83-01-16773-8, 9788301167738

Wydawnictwo: PWN - Naukowe PWN

Kategorie: Historia Ukrainy, Biografia

Stron: 374

Autor

Łukasz Adamski

Urodzony w 1981 roku w Polsce

Łukasz Adamski – polski historyk, publicysta, ekspert ds. Europy Wschodniej, wicedyrektor Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia. W 2005 ukończył studia na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, w 2011 uz...