Nowele i opowiadania

Piać nie będę, bo nie wypada, mimo że chciałoby się zapiać kukuryku!, zakrzyczeć, że przezacny to zbiór, że „Kopista” prześwietny (w nowym tłumaczeniu Krystyny Korwin-Mikke), który jest tekstem totalnym, bo można go czytać bez końca i za każdym razem uszczknąć coś nowego; że żartów tu sporo i jest „do śmiechu” („Kukuryku”, „Dzwonnica” czy kapitalne opowiadanie o… piorunochronach), a jednocześnie Melville głęboko do sumienia człeka poczciwego przemawia (taka powiastka o leguminie czy skrzypcach). Bywa mrocznie i gotycko („Weranda” oraz absolutna nowelka o pewnym stoliku z drewna jabłoni, który – uwaga – manifestuje świat duchów), wydarza się opowieść o rodzinie żyjącej w… kominie, a swą wyliczankę zakończę mikro-arcydziełem, jakim jest „Benito Cereno” (by Krzysztof Majer).

W posłowiu Adam Lipszyc i Mikołaj Wiśniewski udowodnili mi, że literatura jest jak ocean, w którym pływa tysiąc Moby Dicków. Szukanie w tekstach Melville’a (a zwłaszcza w "Kopiście") znaczeń ukrytych i kluczy do nowych odczytań zmusza do powrotów, bo to tak jakby autor „chciał zniecierpliwić żądnego anegdoty czytelnika i skłonić go do pominięcia akapitu lub dwóch”. Zakończenie nie będące zakończeniem, puenta – puentą, bohater – alter ego Melville’a, a może Melvillem we własnej osobie?

Godzien nie jestem, by zachwalać. Płomiennie swych zachwytów oddać nie zdołam. Nowele i opowiadania Melville’a to światy fenomenalne.

Zdania nie zmienię, nie ruszę się. Wolałbym nie. Będę trwać „...