O polskim hetmanie XVII wieku Mikołaju Potockim

Hetman wielki koronny Mikołaj Potocki jest jedną z tych postaci, które pomimo upływu lat nadal budzą skrajne emocje. Przez długi czas przypuszczano, że był to wódz pozbawiony historycznego ujęcia swojej biografii. O tej powstałej w 1927 roku, autorstwa Franciszka Owadiuka, nikt nie wiedział. Odnaleziony po blisko 100 latach rękopis rozprawy doktorskiej tego historyka jest niekompletny i częściowo zniszczony przez „archiwistów” sowieckich, ale daje szan­­sę na włączenie tego tekstu do dorobku polskiej historiografii. Owadiuk nie przedstawił biografii swojego bohatera zgodnie z najbardziej popularnym jej ujęciem. W jego oczach Mikołaj Potocki nie był pijakiem, ani tak złym wodzem, jak zwykło się często uważać. Właściwy rękopis uzupełniają aneksy, przywołujące alternatywne ujęcia części biografii i odbudowana współcześnie bibliografia tej rozprawy.
opracowanie, wstęp naukowy, przygotowanie do druku Maciej Franz
Franciszek Owadiuk urodził się w 1903 roku w Tarnopolu, w rodzinie polskiego kolejarza. Szkołę powszechną ukończył w Stryju, a gimnazjum w Tarnopolu. Pomimo tego, że jego rodzina była niezamożna, w 1923 roku podjął studia historyczne na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Pracę magis­terską napisał pod kierunkiem profesora Stanisława Zakrzewskiego, który rów­nież kierował przygotowaniami dy­sertacji doktorskiej Owadiuka po­święconej hetmanowi Mikołajowi Po­tockiemu. W 1931 roku Franciszek podjął pracę w III Państwowym Gimnazjum Męskim w Tarnopolu — był już wtedy członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego. W Tarnopolu mieszkał i pracował do 1939 roku. Niestety, jego dalsze losy są nieznane.
Archiwum Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie Koncepcja utworzenia serii wydawniczej ma pozwolić nie tylko na wprowadzenie do obiegu historiograficznego najcenniejszych, a dotąd nieznanych prac, ale jednocześnie ma wskazać wagę i znaczenie prac badawczych po­dejmowanych nie tylko współcześnie, ale również wcześniej, w tym także w pierwszej połowie XX wieku. Ówczesny warsztat naukowy był inny niż obecnie. Inaczej konstruowano rozprawy doktorskie, kładąc nacisk na inne elementy. Obecnie publikacja tamtych dysertacji doktorskich pozwoli lepiej zrozumieć sposób, w jaki postrzegano krąg badawczy, do jakich zespołów docierano, jak budowano tezy badawcze i jak starano się je weryfikować. To, jak można sądzić, pozwoli lepiej zrozumieć specyfikę lwowskiej szkoły historycznej z pierwszej połowy XX wieku, która kontynuowała najlepsze tradycje polskiej szkoły historyków lwowskich. Oni to w XIX wieku znacząco przyczynili się do powstania polskiej historiografii, a następnie wytyczyli jej pierwsze obszary badawcze. Lwów, obok Krakowa i działającego tam Uniwersytetu Jagiellońskiego, był w tamtym czasie miejscem szczególnie ważnym dla rozwoju polskiej historiografii.