Paulina Jaricot. Biografia

Niemało się natrudziłam, szukając sposobu, który pozwoliłby mi napisać biografię Marii Pauliny Jaricot, zważywszy, że wielu innych przede mną już próbowało to uczynić.

Czy zacząć od omówienia sytuacji rodzinnej? Paulina — i tak bym zaczęła — otrzymała łaskę przyjścia na świat i wzrastania na łonie rodziny głęboko katolickiej, przejmując od niej godną uwagi mądrość chrześcijańską. Czy zacząć od wyczuwalnego, ścisłego powiązania Pauliny z jej rodzinnym miastem, Lyonem? Z jej ojczyzną, Francją końca XVIII wieku i pierwszej połowy XIX? Czy może spróbować napisać biografię w formie powieści historycznej łatwej do przeniesienia, ewentualnie, na język kina? A może to zbyt wygórowana ambicja? Utopia? Więc może praca opierająca się na więzi poznawczej, pielęgnowanej od dawna, więzi z wyjątkową kobietą, prawdziwą „katoliczką”?

Dość powiedzieć, że w Paulinie Jaricot uderzyła mnie jej zdolność do znajdowania drogi prowadzącej do życia poprzez obrazy, które próbowała pielęgnować w sobie, wykorzystując siłę języka symboli. Może zatem w tym kręgu powinnam szukać wyobrażenia lepiej oddającego jej całkowitą odpowiedź na Boży plan, realizowany na krętej drodze, na której światło zmagało się z mrokiem, drodze olśnień apostolskich i przytłaczających ciemności, drodze utożsamiania się – przez wiele lat – z niespokojnym okrzykiem Hioba skrywającego tajemnicę. I przyszedł mi na myśl obraz… Ten sam, który – z uwagi na efekt optyczny – ukazał się jej jako wizja. Chodzi o lampkę palącą się przed Najświętszym Sakramentem, która nagle wobec mistycznego spojrzenia Pauliny się rozdwoiła: na mniejszą i bardzo jasną, bo wypełnioną olejem, i większą, z której przelewał się olej i której płomień powoli przygasał.

Ów efekt optycznego rozdwojenia pozostawia głęboki ślad w duszy Pauliny. Pragnie go zrozumieć. Szuka wyjaśnienia i udziela go młody kapłan, ks. Clement Villecourt, który później zostanie kardynałem Kościoła rzymskiego. Otóż ks. Villecourt dostrzega w mniejszej lampce obraz Kościoła misyjnego, który zapewnia gorliwych posłańców nadchodzącemu królestwu Bożemu. W lampie zaś, która przygasa, widzi Kościół we Francji, nękany przez samowładztwo państwa oraz filozofię Oświecenia i nową religię ludzkości. Dodam, że te ostatnie dwa czynniki to „zdobycze bogini Rozumu”.

Poznając różne biografie Pauliny Jaricot, zauważyłam, że obraz dwóch lamp nie ogranicza się do wskazywania tylko sytuacji ówczesnego Kościoła. Oznacza raczej też zmaganie, jakie dokonuje się we wnętrzu tej kobiety wiary, obrazując walkę grzechu z łaską, kenozę ducha walczącego z ognistym ciałem, kruchość sił fizycznych oraz wyzwanie, jakim jest „zdecydowane” pragnienie odnowy chrześcijaństwa we Francji oraz zaniesienie go aż na krańce ziemi. Ten sam obraz mógłby oznaczać również haniebne unicestwienie krzyża i blask chwały, ten blask, który promieniuje od niestrudzonego udziału w męce Serca Nieskończonej Miłości.