Pedagogika a psychologia. Zarys wzajemnych relacji

Czy można sobie wyobrazić pedagogikę bez psychologii? Czy kształcenie i wychowanie są możliwe bez wiedzy psychologicznej? Czy psychologia nie jest naturalną partnerką nauki o wychowaniu? Co więcej, czy nie jest ona dla niej nauką podstawową, tak że pedagogika bez psychologii nie mogłaby w ogóle istnieć? Przedstawienie relacji, jaka zachodzi między pedagogiką a psychologią, nie jest rzeczą łatwą. Literatura z zakresu obu tych dyscyplin osiągnęła już takie rozmiary, że trudno jest pojedynczemu człowiekowi utrzymywać swoją wiedzę w tych dziedzinach na aktualnym poziomie. Obie one są ponadto dyscyplinami, co do których wolno zakładać, że mają sobie wzajemnie wiele do powiedzenia. Nie było chyba takiej wielkiej postaci w historii psychologii, która nie wypowiadałaby się na tematy związane z wychowaniem, ani też takiego klasyka pedagogiki, w którego pracach nie można by znaleźć refleksji psychologicznych.