Poznanie i komunikacja. Rozwój typowy i atypowy

Tematyka niniejszego tomu skupia się wokół rozważanego od lat w psychologii problemu rozwoju relacji mowa ? myślenie. Część pierwsza zeszytu (Rozwój wybranych kompetencji poznawczych) zawiera artykuły poświęcone głównie rozwojowi tzw, teorii umysłu, czyli wiedzy o stanach mentalnych, pozwalającej dzieciom i dorosłym wyjaśniać i przewidywać zachowania innych ludzi. Zawatarte w zeszycie teksty dotyczą nie tylko rozwoju prawidłowego i przeciętnego, typowego, ale również zmian rozwojowych, które zwykliśmy nazywać zaburzeniami rozwoju, nieprawidłowościami rozwojowymi. W tytule publikacji posłużono się okresleniem ?atypowy? ? dla oznaczenia rozwoju innego niż przeciętny, zachodzącego według innych, nieznanych nam praw czy reguł. Zaakcentowano w ten sposób istnienie indywidualnych ścieżek rozwoju, a więc podkreślono iż proces ten może u każdej osoby przebiegać inaczej. Pisanie o rozwoju atypowym wydaje się uzasadnione zwłaszcza w przypadku dzieci które muszą sobie radzić z nieprawidłowościami, deficytami, zaburzeniami (jak autyzm, ADHD czy dysleksja). Przyjęcie takiej perspektywy jest spojrzeniem szerszym, otwarytm na różnorodność zjawiska rozwoju i bardziej humanistycznym, bo nienaznaczającym dzieci rozwijających się inaczej niż przeciętnie piętnem "deficytu" czy "zaburzenia rozwoju". Może więc warto zacząć pisać o rozwoju typowym i atypowym?