Prawda i miłość

Czesi mają to do siebie, że potrafią opowiadać o swojej historii i traumach z niesamowitym dystansem i absurdalnym poczuciem humoru. Z zasady nie powinno się generalizować, ale nie ukrywajmy, że hasło "czeska kultura" uruchamia konkretne skojarzenia. Pohoda naszych sąsiadów ma różne oblicza. Nie inaczej jest w przypadku antologii Prawda i miłość. Czeskie sztuki współczesne. Na zbiór składa się dziewięć dramatów, które powstały w przeciągu ostatniej dekady. Są wśród nich i absurdalne komedie, i sztuki o większym ciężarze gatunkowym. Przekrój tematyczny jest ogromny: rozliczenie z mitem Vacla Havla (którego słynne słowa o prawdzie i miłości zwyciężającymi nad kłamstwem i nienawiścią posłużyły jako tytuł antologii), spowiedź Eichmanna, naukowcy zmagający się z wielkimi koncernami farmaceutycznymi, nowe przygody Sherlocka Holmesa pełne czarnego humoru... Wśród autorów znajdują się cenieni dramatopisarze. Ci bardziej znani w Polsce, choćby Petr Zelenka, znany m.in. z Opowieści o zwyczajnym szaleństwie − oraz ci mniej znani, ale równie interesujący i warci poznania. Czesi nie oszczędzają samych siebie, odważnie dokonują literackich wiwisekcji. Dzięki lekturze tych sztuk paradoksalnie dowiemy się czegoś więcej o nas samych, o Polakach.

Te teksty są głęboko przemyślanym i bolesnym komentarzem stanu psychicznego czeskiego społeczeństwa, naznaczonego najpierw dwuznaczną moralnie postawą w czasie wojny, później latami życia w systemie totalitarnym, a następnie niosącego swoje urazy, lęki i wyparte winy przez czas wolności. Dzięki tej antologii możemy się przyjrzeć, co ludzie obarczeni taką przeszłością niosą ze sobą, zobaczyć, co potrafią ze swoją wolnością zrobić.

− Elżbieta Zimna, Prawda i miłość