Próby

Próby (fr. Essais) – zbiór 107 esejówwydany w pierwotnej wersji w dwóch tomach w 1580 w Bordeaux, potem rozszerzany (1588, Paryż – dodanie trzeciego tomu; 1595). Tytuł zbioru pochodzi od francuskiego słowa essai, co oznacza próbę, a także zmaganie.

Powszechnie Próby uważane są za pierwszy nowożytnytom szkiców, który dał podwaliny pod rozwój całego gatunku, a także za jedno z najwybitniejszych dzieł francuskiego humanizmu. Osobiste przemyślenia i niejednokrotnie subiektywną relację z własnych doświadczeń łączy tu autor z filozoficzną refleksją nad fundamentami bytu i relacji międzyludzkich. Język Prób aspiruje, co w utworze tym podkreśla zresztą sam autor, do prostoty i klarowności, zarazem jednak wielu literaturoznawców dostrzega złożoność i „wybujałość” stylu francuskiego pisarza. Próby wielokrotnie przeciwstawiane były innemu wybitnemu dziełu renesansowemu, Essays (1597) Francisa Bacona, angielskiego filozofa.