Progymnasmata w teorii i praktyce szkoły humanistycznej od końca XV do połowy XVIII wieku

Mimo wieloznaczności rzeczownika progymnasmata w pismach powstających w wiekach od XV do XVIII termin ten był jednak kojarzony głównie z ukształtowanym ostatecznie w dobie późnego Antyku przez Teona z Aleksandrii (I w. po Chr.), Hermogenesa (między II a IV w.), Mikołaja z Myry (V w.), a przede wszystkim przez Aftoniosa z Antiochii (druga połowa IV w.) określonym typem podręczników oraz ćwiczeń retorycznych. Cechą wyróżniającą owe retoryczne progymnasmata jest z jednej strony ich rudymentarny, szkolny charakter, z drugiej zaś gradacja trudności wprowadzanego materiału. (z wprowadzenia)