Name: Rozważania o pogańskiej terminologii religijnej dawnych Słowian
ISBN: 9788324240364

Rozważania o pogańskiej terminologii religijnej dawnych Słowian

Piotr Żurek

Popraw tę książkę | Dodaj inne wydanie

Opis

Jest to książka przede wszystkim o języku Słowian. Zrodziła się ona pod wpływem głęboko zakorzenionej w autorze śląskiej leksyki i frazeologii. Rodzimy materiał językowy skłonił autora do rozpoczęcia poszukiwań rodowodu i znaczeń komponentów gwary śląskiej odnoszących się do słowiańskiej mitologii. Metodologicznie monografia obejmuje badania skupiające się na analizie pogańskiej terminologii związanej z teonimami oraz pogańskim kultem i liturgią Słowiańszczyzny pierwotnej. Przez analizę lingwistyczną autor odsłania hipotetyczny obraz tego, w jaki sposób dawni Słowianie wyobrażali sobie życie swoich bogów oraz jak ich czcili.

Wydanie 1 - Wyd. Universitas

Spis treści

Wstęp

Rozdział I. Kariera staroruskiego teonimu Perun

1. Terminologiczna adaptacja teonimu Perun

2. Lingwistyczna zagadka panteonu Włodzimierza Wielkiego

3. Pierwotna nazwa Peruna a irańska warstwa językowa

4. Jak Pieron stał się Perunem

5. Imiona Welesa, boskiego antagonisty Peruna

6. Od Pioruna do Peruna

7. O derywacji teonimu Perun

8. Perun w nazwach miejscowych

Rozdział II. Mitologiczna rodzina Peruna w ujęciu „filologicznej archeologii”

1. Jaryło (Jeron)

2. Życie bogów a lingwistyczny i teonomiczny aspekt słowiańskiego pomiaru czasu

3. Łada, żona Jaryły (Jerona)

4. Potomstwo Jaryły (Jerona)

5. Jeron, znany jako Jaryło-Jarowit-Jarun

Rozdział III. Etymologiczna i semantyczna zagadka teonimów Weles i Wołos

1. Waregowie między Perunem a Welesem

2. Frazeologiczne etykietowanie Słowian na Rusi Waregów

3. Wołos – „bóg bydła”

Rozdział IV. Weles i Wołos – nazwy tego samego bóstwa

1. Wołos a kult niedźwiedzia

2. Śląskie „palenie żuru” a kult Welesa

3. Mitologiczna struktura przestrzeni Perun-Weles (góra-dół)

4. Weles – bóg słońca opłakujący egzekucję Marzanny

Rozdział V. Terminologia starosłowiańskiej przestrzeni mitologicznej

1. Starosłowiańska terminologia botaniczna drzew. Co skrywa się pod nazwą „Świętybór”?

2. Toponimy „religijnej paleontologii” Peiskera. Czarnobóg i Białobóg

3. Mitologiczna przestrzeń góry Perun koło Splitu

Rozdział VI. Etymologia i preikonograficzny opis starosłowiańskich pogańskich bałwanów

1. Ukryty język symboli idololatrii

2. Trzygłów szczeciński. Triglav jako hipostaza Welesa

3. „Światowid ze Zbrucza”. Sportretowana wizja rywalizacji Peruna z Welesem

Rozdział VII. Geneza starosłowiańskiej terminologii bałwochwalczej

1. Czynnik lingwistyczny

2. Czynnik migracyjny

Rozdział VIII. Najstarsze słowiańskie terminy bałwochwalcze

1. O etymologii modlitwy i żercy

2. O dawnym znaczeniu święta i teonimie *Svętovit/*Svętovid

3. Językowo zachowane pogańskie rytuały krwawej ofiary i sławy

4. Czy do Pierona się modliło czy rzykało?

5. Starosłowiańska terminologia kapłańska. Nazwy wynikające z cenienia osób posiadających wiedzę

6. Starosłowiańska krasomówczość i homiletyka

7. Tryzna i strawa. Dziady

Rozdział IX. Zamiast zakończenia: pogańskie Jeronie Pieronie! a chrześcijańskie Jezus Maria!

Bibliografia
Wykaz skrótów
Summary
Indeks osób

Data wydania: 2024-05-02

ISBN: 978-83-242-4036-4, 9788324240364

Wydawnictwo: Universitas

Kategorie: Naukowe i popularnonaukowe, Językoznawstwo

Stron: 278

dodana przez: Vernau

Autor

Piotr Żurek Piotr Żurek – dr hab., profesor nadzwyczajny Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej. Historyk i slawista, autor licznych publikacji i referatów konferencyjnych z zakresu dziejów Słowiańszczyzny i Bałkanów. Od szeregu lat współpracuje z ...