Sokrates i inni święci

Ta znakomicie napisana, pełna erudycji i ważna książka odsłania w nowy sposób relacje wiary i rozumu u myślicieli wczesnochrześcijańskich. Autor burzy stereotypowe schematy, dokonując fundamentalnego rozróżnienia między stosunkiem wczesnego chrześcijaństwa do filozofii i jego stosunkiem do rozumu jako takiego. O ile stosunek do filozofii bywa mocno krytyczny, o tyle rozum nigdzie nie jest negowany i triumfuje w krytyce fałszywej - w odróżnieniu od prawdziwej - gnozy. Karłowicz pokazuje rodzenie się nowego ujęcia rozumu z wnętrza wiary i podporządkowanego dążeniu do zbawienia w Chrystusie. Apologeci i ojcowie Kościoła okazują się tu tyleż dłużnikami filozofii - z jej odkrytym szczególnie przez Pierre'a Hadot egzystencjalno-duchowym i praktycznym wymiarem - co jej krytykami, niesionymi przez nową wizję rzeczywistości boskiej i ludzkiej. Karol Tarnowski