Praca wypełnia istotną lukę w historiografii i jest próbą udokumentowania fenomenu Wielkiego Księstwa Litewskiego. Znajdowało się ono w kręgu dwóch kultur zachodnioeuropejskiej (łacińskiej) i bizantyjsko-ruskiej (prawosławnej), co zostało potraktowane z równorzędną uwagą. Oś rozważań stanowią relacje, które znamionowała dwoistość: zjawiska zderzenia kultur towarzyszyło inne - ich przenikanie się. Owocowało to oryginalnymi zjawiskami w sferze kultury i rozwoju społecznego nie tylko Wielkiego Księstwa, ale i całej Rzeczypospolitej. Szczególnie podkreśla się rolę ruchomej granicy cywilizacyjnej (zachodnioeuropejskiej), a w jej przesunięciu się na wschód - istotną przyczynę trwałości Wielkiego Księstwa Litewskiego, zwłaszcza zaś źródło cech wyróżniających ten kraj zarówno od Korony Polskiej, jak i od Rosji. Wkład w kulturę Wielkiego Księstwa wszystkich grup wyznaniowych i narodowościowych pozostawił niezatarty ślad w świadomości mieszkańców tych ziem i ich potomków, dziś rozproszonych po wszystkich kontynentach.